To τίμημα της εικονικής ζωής μας

Ανυπόμονους, παράτολμους, ναρκισσιστές «δημιουργεί» η σύγχρονη τεχνολογία

Mήπως βρίσκετε τους «φίλους» σας στο Facebook πιο ενδιαφέροντες από τους πραγματικούς; Μήπως κάποιες στιγμές θα θέλατε να πατήσετε το κουμπί της γρήγορης κίνησης και ανακαλύπτετε ότι η καθημερινότητα -δυστυχώς- δεν διαθέτει τέτοιο πράγμα; Μήπως στην εποχή του γρήγορου Ίντερνετ δεν έχετε υπομονή με τα «αργοκίνητα» παιδιά σας; Αν ναι, η σύγχρονη τεχνολογία μεταβάλλει την προσωπικότητά σας. Eιδικοί πιστεύουν ότι η εκτενής χρήση του Ίντερνετ, της κινητής τηλεφωνίας και άλλων τεχνολογικών μέσων κάνουν τον άνθρωπο ανυπόμονο, παρορμητικό, ξεχασιάρη και αφόρητο ναρκισσιστή.

«Η ζωή μας στον πραγματικό κόσμο μοιάζει με
αυτήν σ' ένα chatroom», εξηγεί ο δρ Ελίας Αμπουτζαούντ, διευθυντής της Κλινικής Ελέγχου Παρορμητικών Διαταραχών στο πανεπιστήμιο Στάνφορντ. «Πληρώνουμε το τίμημα της εικονικής μας ζωής».

Η αλήθεια είναι ότι περνάμε όλο και περισσότερες ώρες συνδεδεμένοι με τις διάφορες συσκευές. Πολλές μελέτες υποδεικνύουν ότι η υπερβολική εξάρτησή μας από τα κινητά τηλέφωνα και το Διαδίκτυο θα μοιάζει με τον εθισμό από κάποια ουσία. Ιστοσελίδες όπως το netaddiction. com προσφέρουν στους επισκέπτες τεστ για να αξιολογήσουν κατά πόσον η τεχνολογία είναι το «ναρκωτικό» τους. Αν «παραμελείτε την οικιακή εργασία για να βρίσκετε ώρα για το Διαδίκτυο, αν ελέγχετε υπερβολικά συχνά το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, αν μένετε άυπνος προκειμένου να συνδεθείτε στο Ίντερνετ αργά τη νύχτα», τότε η τεχνολογία -όσο κι αν δεν θέλετε να το πιστέψετε- επιδρά αρνητικά στη ζωή σας.

Σε μελέτη η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Cyberpsycho-logy, Behavior and Social Net-working, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης υπέβαλαν 173 φοιτητές κολεγίου σε διάφορες εξετάσεις με τις οποίες υπολογιζόταν ο κίνδυνος προβληματικής συμπεριφοράς στο Ίντερνετ και εθισμού στον τζόγο. Το 5% των φοιτητών έδειξε σημάδια πιθανού εθισμού στον τζόγο, αλλά το διπλάσιο ποσοστό (το 10% των φοιτητών) διέτρεχε σοβαρό κίνδυνο να αναπτύξει εθισμό από το Διαδίκτυο. «Η εκτενής χρήση των διαφόρων τεχνολογικών μέσων παρενέβαινε στην καθημερινότητα των φοιτητών. Ωστόσο, θα ήταν υπερβολή να μιλήσουμε για εθισμό», υποστηρίζει η κλινική ψυχολόγος Νίκι Ντόουλινγκ, η οποία συντόνισε την έρευνα. «Θα ήταν προτιμότερο να μιλούσαμε για εξάρτηση».

Οι ειδικοί ανησυχούν για την εξάρτησή μας από την τεχνολογία επειδή η ενασχόληση με αυτήν αφαιρεί χρόνο από την οικογένεια και τους φίλους που έχουμε στον πραγματικό κόσμο. Ωστόσο, οι ψυχολόγοι βλέπουν και μία διαφορετική πτυχή και συνέπεια των διαδικτυακών μας επαφών. Πιστεύουν ότι η αμεσότητα του Διαδικτύου, η αποτελεσματικότητα του iPhone και η ανωνυμία των chatrooms μεταβάλλουν τον πυρήνα της ύπαρξής μας. Ακριβώς αυτό το θέμα πραγματεύεται ο δρ Αμπουτζαούντ στο βιβλίο του «Virtually You, The Internet and the Fracturing of the Self», το οποίο πρόκειται να κυκλοφορήσει σε ένα χρόνο. Ανάμεσα στα ζητήματα είναι και το κατά πόσον το Ίντερνετ και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μάς αποτρέπουν από το να χαλαρώσουμε και να αφήσουμε το παρελθόν να ταφεί, να μείνει για πάντα πίσω μας.

Άχρηστες αναμνήσεις

Ο δρ Αμπουτζαούντ ανησυχεί μήπως η τεράστια «αποθήκη» δεδομένων που διαθέτουμε σήμερα μας εξαναγκάζει να διατηρήσουμε παλιές και άχρηστες αναμνήσεις εις βάρος της δημιουργίας νέων εμπειριών. «Σήμερα «σώζουμε τα πάντα»», εξηγεί, «από το εντελώς ανόητο email που στείλαμε μετά κάποιο γεύμα εργασίας μέχρι μια οργισμένη διαδικτυακή ανταλλαγή ηλεκτρονικών επιστολών με τον ή την σύζυγο. Εάν δεν μπορείς να ξεχάσεις τα ασήμαντα του παρελθόντος επειδή ακριβώς τα έχεις μπροστά σου και μπορείς να τα επαναφέρεις στη μνήμη με το πάτημα ενός κουμπιού, τι συμβαίνει άραγε στην ικανότητα δημιουργίας «νέων αναμνήσεων και διατήρησης όσων πραγματικά αξίζουν;», διερωτάται ο δρ Αμπουτζαούντ.

Η αλήθεια είναι ότι όσο περισσότερο εισβάλλει στη ζωή μας η τεχνολογία, τόσο πιο δύσκολη είναι η εξεύρεση εναλλακτικών τρόπων χρήσης της.
The New York Times & kathimerini.gr