Μαγικό ραβδί και αφεντικό

Πάνω από ένα εκατομμύριο φανατικοί της κινητής τηλεφωνίας έσπευσαν να αποκτήσουν με κάθε μέσο το iPhone τέταρτης γενιάς κατά την πρώτη ημέρα κυκλοφορίας του, ενώ η Apple έχει διαθέσει συνολικά από το 2007, που λάνσαρε το «έξυπνο» κινητό της, πάνω από 50 εκατομμύρια συσκευές. Σε εποχή οικονομικής κρίσης τα μοναδικά ηλεκτρονικά γκάτζετ που οι πωλήσεις τους αντί να μειώνονται, αυξάνονται (τριπλασιάστηκαν από την αρχή του χρόνου) είναι τα έξυπνα κινητά. Υπήρξαν πολλοί (μεταξύ αυτών και Έλληνες) που
πέταξαν σε Λονδίνο, Παρίσι, Μόναχο, Τόκιο, Νέα Υόρκη για να αποκτήσουν πρώτοι το δεδηλωμένο αντικείμενο του πόθου τους. Συσκευές «μύθος», από τα λίγα προϊόντα που δεν έχουν προκαλέσει μποϊκοτάζ για τις συνθήκες παραγωγής τους - κατασκευάζονται από τη Foxconn, το εργοστάσιο της οποίας στο Σεντσέν της Κίνας απασχόλησε πρόσφατα τον Τύπο με τις αυτοκτονίες υπαλλήλων που δεν άντεξαν τα μικρά μεροκάματα, τις ατέλειωτες ώρες δουλειάς, τη διαμονή σε άθλιους «ξενώνες»... Για να αναχαιτίσει το κύμα των αυτοκτονιών η εταιρεία αύξησε τον μισθό των ανθρώπων - μηχανών κατά 20%, που μαζί με τις υπερωρίες φτάνει πλέον τα 113 ευρώ τον μήνα.

Τίποτα από αυτά δεν πτοεί τους μανιακούς των «μαγικών» συσκευών (από 2 εκατ. συσκευές τον μήνα πωλούν επίσης τα Android και τα Blackberry). Σίγουρα πρόκειται για μια «αυλή των θαυμάτων», για ένα μαγικό ραβδάκι με το οποίο κανείς μπορεί να πραγματοποιήσει κάθε τεχνολογικό του όνειρο... Κάμερα υψηλής ανάλυσης, γρήγορη πρόσβαση στο Διαδίκτυο, αναπαραγωγή μουσικής και βίντεο, bluetooth, GPS, σύνδεση με σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, πρόβλεψη καιρού, μέτρηση καρδιακών παλμών, σύγκριση τιμών, ενημέρωση κίνησης τραπεζικών λογαριασμών, παροχή πληροφοριών για πρόσωπα, αντικείμενα, φάρμακα, αξιοθέατα, μαγαζιά με ένα στιγμιαίο σκανάρισμα...

Όμως, είναι μόνο αυτό; ΄Η είναι κυρίως διότι έχει γίνει «αξία» -μετά την απεμπόληση των πολιτισμικών και ηθικών αξιών- ένα κοινωνικό αγαθό που μπορεί να κυκλοφορεί και να «εξαργυρώνεται» ως κοινωνικό νόμισμα, με σκοπό την απόκτηση κοινωνικού κύρους; Με το έξυπνο κινητό αγοράζεις μια υψηλότερη θέση στην κοινωνία, λαμβάνεις ένα είδος κοινωνικής προαγωγής. Δεν είναι απλά μια πολυμηχανή διασκέδασης, ένα εξάρτημα που εμπλέκει το άτομο στο συλλογικό τελετουργικό της «επικοινωνίας», μαζί στήριγμα, σωματοφύλακας, σύντροφος, φίλος, αλλά και ένα διαρκές «εισιτήριο» για αλλού. Το μήνυμα που στέλνει το «έξυπνο» κινητό στον κάτοχό του και εγγράφεται βαθιά στο υποσυνείδητό του δεν είναι το εμφανές περιεχόμενο των ήχων και των εικόνων, αλλά η δυνατότητα αποδιοργάνωσης του πραγματικού και ανασύνθεσης της εικόνας των γεγονότων μέσα από τις πολλαπλές εφαρμογές, μέσα από την εύκολη και θαυμαστή μετάβαση από τον έναν στον άλλο εικονικό κόσμο.

Προϊόν σύμβολο της εποχής, καταναλώνεται χωρίς να αναλώνεται, έλκει αχόρταγα και καταβροχθίζει οτιδήποτε εισέλθει στην ακτίνα επιρροής του. Ακόμη και τον κάτοχό του. Διότι δεν είναι μια απλή τεχνητή προέκταση του χεριού, είναι καταναγκαστικό «αφεντικό», έξις που ωθεί ένα σκαλί βαθύτερα στον φαύλο κύκλο των εξαρτήσεών μας. Μέσα από ένα σύστημα επίπλαστων αναγκών, μας γοητεύει και μας παγιδεύει, μας υπηρετεί και ταυτόχρονα μας μεταμορφώνει σε δικούς του υπηρέτες.
kathimerini.gr