RSS

Τρίτη 6 Ιουλίου 2010

Ο Σοφοκλής νιώθει τρόμο, όχι ευλάβεια για το θείο


Η κλασική τραγωδία του Σοφοκλή «Οιδίπους Τύραννος» είναι το δεύτερο έργο που θα παρουσιαστεί στην Επίδαυρο (9 και 10 Ιουλίου). Μια παραγωγή του «Αμφι-θεάτρου», σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου, με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη ως Οιδίποδα και την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη ως Ιοκάστη.
Ο δημιουργός του «Αμφι-θεάτρου» Σπύρος Ευαγγελάτος μάς δίνει το στίγμα του έργου και της παράστασης.
Σε τούτη την τραγωδία του Σοφοκλή ο ήρωας βρίσκεται αντιμέτωπος με τη Μοίρα του, που τον συντρίβει;
«Είναι ο άνθρωπος αντιμέτωπος με το
Άγνωστο Ένας άνθρωπος με βίαια πάθη, σφραγισμένος με το αμάρτημα της αλαζονείας, που αναμετριέται με τις υπέρτατες, άλογες Δυνάμεις. Συντρίβεται. Όμως η συντριβή του προβάλλει τη δυνατότητα του ανθρώπου να κρούσει τις θύρες του Αγνώστου. Να επιδιώξει διάλογο με το Άρρητο».

Η έννοια του θείου στο έργο;

«Το θείον υπάρχει, αλλά η "λογική" του δεν ταυτίζεται με τις αρετές που του αποδίδουν οι θνητοί. Ανελέητο, κρατά το μυστικό του και εχθρεύεται τον ταπεινό που δοκιμάζει να υπεισέλθει στα Μυστήρια. Ο ύμνος για το θείον στο μεγαλούργημα του Σοφοκλή είναι ένα "ξόρκι" για την ακατονόμαστη συμπεριφορά του προς τον άνθρωπο. Τρόμος για την πιθανή τιμωρία του, όχι ένδειξη ευλάβειας. Στον Οιδίποδα του Σοφοκλή θα εναποθέταμε την ευθύνη να μας εκπροσωπήσει ως ανθρώπινο γένος».

Πού εστιάζει περισσότερο η σκηνοθεσία σας;

«Η παράσταση επιδιώκει να προβάλει κατά το δυνατόν τα βαθύτερα νοήματα του έργου. Η αισθητική είναι σύγχρονη τόσο στο σκηνικό,το οποίο σταδιακά διαλύεται, όσο και στα κοστούμια, αλλά και στη μουσική».

Πόσο διαφορετικός είναι σ' αυτή την τραγωδία ο Σοφοκλής, σε σχέση με τον μεταγενέστερο «Οιδίποδα επί Κολωνώ», τον οποίο επίσης έχετε σκηνοθετήσει;

«Ο Οιδίπους Τύραννος είναι μια τραγωδία που τελειώνει χωρίς κάθαρση. Τελειώνει με στίγματα απόγνωσης και απελπισίας. Η κάθαρση έρχεται στο τέλος του Οιδίποδα επί Κολωνώ με τη λυτρωτική "ανάληψή" του».

Η λογική και η ευφυΐα βοηθούν τον ήρωα να λύσει το αίνιγμα της Σφίγγας και στη συνέχεια τον καταβαραθρώνουν. Αυτά τα δύο είναι δύναμη, αλλά και πηγή δεινών;

«Στο έργο αυτό ο Οιδίπους ψάχνει να βρει τον δολοφόνο του Λάιου και στο τέλος ανακαλύπτει ότι ο φονιάς είναι ο ίδιος. Είναι ένας χαρακτήρας πέραν της λογικής και της ευφυΐας, όπως έχω αναφέρει πιο πάνω».

Ο Οιδίπους βλέπει εξωτερικά κι είναι τυφλός εσωτερικά. Το αντίθετο συμβαίνει με τον τυφλό μάντη Τειρεσία. Συμβολίζει κάτι αυτή η διαφορά; Η εσωτερική γνώση από πού πηγάζει;

«Πηγάζει από την άλογη διαίσθηση, από την προσπάθεια επικοινωνίας με το Αγνωστο».

Στην εποχή μας μπορούμε να πούμε ότι έχουμε «τυφλωθεί» πνευματικά, αφού τα μάτια μας είναι αιχμαλωτισμένα από τους κομπιούτερ, τα κινητά, την τηλεόραση;

«Έχουν τυφλωθεί εκείνοι που είναι ώριμοι για να τυφλωθούν».

Η έλλειψη τιμωρίας σε εγκλήματα και ατασθαλίες των ισχυρών της εξουσίας στον σύγχρονο κόσμο, αλλά και στα ημέτερα εδάφη είναι εμφανέστατη. Καμιά σχέση με την αρχαία τραγωδία, όπου την ύβρη ακολουθεί η άτη και η δίκη. Τι δείχνει αυτό; Τραγικοί ήρωες δεν υπάρχουν στις μέρες μας;

«Αν εννοείτε εγκλήματα του κοινού Ποινικού Δικαίου, αυτά δεν χαρακτηρίζουν βέβαια ένα τραγικό πρόσωπο. Άλλωστε και η λέξη τραγωδία στην τρέχουσα ομιλουμένη και στη δημοσιογραφική γλώσσα έχει απολέσει τη σημασία της. Λέμε π.χ. "τραγωδία στην εθνική οδό το Σαββατοκύριακο, 25 νεκροί". Αυτοί οι νεκροί είναι θύματα ή κακοί οδηγοί. Δεν χάθηκαν στην αναμέτρησή τους με τα μεγάλα ερωτήματα του ανθρώπινου βίου».

Η παράσταση μετά την Επίδαυρο θα περιοδεύσει σε διάφορα μέρη της Ελλάδας.

Info: Μετάφραση Κ.Χ. Μύρη, σκηνικά-κοστούμια Γιώργου Πάτσα, μουσική Γιάννη Αναστασόπουλου. Παίζουν επίσης οι Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Νικόλας Παπαγιάννης, Δημήτρης Παπανικολάου, Λευτέρης Πολυχρόνης, Βασίλης Πουλάκος, Βαγγέλης Ψωμάς, Τίνα Αλεξοπούλου, Μαρία Πανίδου, Ελένα Χατζηαυξέντη, Κώστας Ανταλόπουλος, Θανάλης Κουρλαμπάς, Σωτήρης Τσακομίδης.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΙΔΑΛΗ enet

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου