67 ερωτήσεις - απαντήσεις για τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό

ΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ σύστημα της χώρας γυρίζει σελίδα με την ψήφιση του νομοσχεδίου στη Βουλή την ερχόμενη Πέμπτη. Η διαμόρφωση του νέου τοπίου δεν είναι αναίμακτη. Επώδυνες αλλαγές επέρχονται για εκατομμύρια ασφαλισμένους και συνταξιούχους, οι οποίοι θα υποστούν ανατροπές στις ως τώρα προϋποθέσεις
συνταξιοδότησης, όπως και σημαντικές μειώσεις στο τελικό ύψος των συντάξεών τους. Τα όρια ηλικίας οδεύουν σταδιακά προς το 65ο έτος της ηλικίας από το 2011, ενώ η πλήρης σύνταξη δίδεται στα 40 έτη ασφάλισης και υπό την προϋπόθεση ότι ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας. Η πλέον επώδυνη ρύθμιση αφορά τις μητέρες ανηλίκων, που οδεύουν σταδιακά αλλά
με ταχύ βηματισμό- από το 2011 ως το 2013- από το 50ό στο 65ο έτος της ηλικίας, ενώ τους δίδεται η δυνατότητα εξόδου με μειωμένη σύνταξη στα 60 έτη. Από το 2015 αλλάζει άρδην ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων και καθιερώνεται η βασική και η αναλογική σύνταξη με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση του τελικού χορηγούμενου ποσού. Κόβονται οριστικά πλέον η 13η και η 14η σύνταξη, ενώ
επανέρχεται η ειδική εισφορά- τύπου ΛΑΦΚΑ- για τις συντάξεις άνω των 1.400
ευρώ.
«Το Βήμα της Κυριακής» επιχειρεί να κωδικοποιήσει όλες τις επερχόμενες αλλαγές μέσα από 67 ερωτήσεις και απαντήσεις έτσι ώστε ο κάθε ασφαλισμένος και συνταξιούχος να γνωρίζει όλα όσα πρόκειται να αντιμετωπίσει τα επόμενα χρόνια.

Η βασική,αναλογική,αναπηρική και σύνταξη χηρείας
1 Από πότε ξεκινά η εφαρμογή της βασικής σύνταξης;
Ξεκινά από το 2015. Ωστόσο το νομοσχέδιο προσδιορίζει το ύψος της στα 360 ευρώ για το έτος 2010, δηλαδή όσο είναι σήμερα η προνοιακή σύνταξη του ΟΓΑ. Το ποσό αυτό θα αναπροσαρμόζεται με κοινή υπουργική απόφαση και με την έγκριση της τρόικας από το 2011 και εντεύθεν.

2 Πότε θα χορηγείται; Κατά τον χρόνο συνταξιοδότησης του ασφαλισμένου. Ωστόσο μετά το 2015 θα υπάρξει ένα μεταβατικό διάστημα για όσους συνταξιοδοτηθούν τα επόμενα έτη. Συγκεκριμένα για τα έτη ασφάλισης από το 2011 και μετά θα δίδεται αναλογία της σύνταξης ίση με το πηλίκο των ετών που διήνυσε ο ασφαλισμένος μετά την ημερομηνία αυτή, δια του συνόλου των ετών ασφάλισής του.

3 Για πόσους μήνες;

Η βασική και η αναλογική σύνταξη θα δίδονται για 12 μήνες τον χρόνο, δηλαδή δεν θα χορηγείται 13η και 14η σύνταξη. Η περικοπή τους προβλέφθηκε στο μνημόνιο και συμπεριλήφθηκε και στο νομοσχέδιο. Όπως είναι γνωστό, αντί της 13ης και 14ης σύνταξης δίδονται επιδόματα συνολικού ετήσιου ύψους 800 ευρώ για συντάξεις κάτω των 2.500 ευρώ.

4 Υπάρχει ενδεχόμενο να επανέλθουν κάποτε η 13η καιη 14η σύνταξη; Οι αρμόδιοι υπουργοί της κυ βέρνησης ισχυρίζονται ότι μπορεί να επανέλθουν, αλλά αυτό το νομοσχέδιο δεν το προσδιορίζει επακριβώς. Στο άρθρο 11 σημειώνει ότι ανά διετία θα γίνονται αναλογιστικές μελέτες για την παρακολούθηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης. Αναλόγως με τις μελέτες αυτές θα ανακαθορίζονται οι συντάξεις- βασική, αναλογική και επικουρική.

5 Πότε θα δίδεται πλήρης η βασική σύνταξη και πότε μειωμένη;

Πλήρη σύνταξη θα λαμβάνει ο ασφαλισμένος εφόσον διαμένει 35 χρόνια στη χώρα μας. Η σύνταξη θα μειώνεται κατά 135ο για κάθε έτος που υπολείπεται από τα 35 χρόνια διαμονής του ασφαλισμένου στη χώρα μας μεταξύ 15ου και 65ου έτους της ηλικίας του.

6 Εκτός αυτής της περίπτωσης;

Επίσης μειωμένη βασική θα λαμβάνει ο ασφαλισμένος που θα συνταξιοδοτείται με μειωμένη αναλογική σύνταξη. Η βασική στην περίπτωση αυτή θα μειώνεται κατά 1 ό για κάθε μήνα που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης.

7 Στις αναπηρικές συντάξεις θα εμπεριέχεται και η βασική;

Ναι. Οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας θα λαμβάνουν το 75% της πλήρους βασικής σύνταξης εφόσον το ποσοστό αναπηρίας τους κυμαίνεται από 67% ως 79,99%. Το ποσό θα μειώνεται στο 50% εφόσον το ποσοστό αναπηρίας κυμαίνεται στο 50%66,99%.

8 Οι συντάξεις χηρείας θα περιλαμβάνουν και βασική;

Ναι, υπό προϋποθέσεις. Στα παιδιά δικαιούχους του θανόντος δίδεται ως τα όρια που προβλέπει η νομοθεσία (18 ετών αν δεν σπουδάζει και 24 εφόσον σπουδάζει). Μετά τη διακοπή του ποσού από τα παιδιά, δίδεται στον δικαιούχο επιζώντα σύζυγο. Αν ο δικαιούχος εργάζεται, δικαιούται τη σύνταξη στην ηλικία των 65 ετών.

9 Από ποιο Ταμείο λαμβάνει ο συνταξιούχος τη βασική σύνταξη;

Από το Ταμείο στο οποίο ήταν ασφαλισμένος και το οποίο θα του απονείμει και την αναλογική σύνταξη.

10 Η ανασφάλιστοι δικαιούνται βασική σύνταξη; Ναι, τόσο οι ανασφάλιστοι όσο και όσοι δεν συμπληρώνουν τα 4.500 ένσημα (15 έτη ασφάλισης) που είναι η κατώτατη προϋπόθεση συνταξιοδότησης. Οι κατηγορίες αυτές των πολιτών θα λαμβάνουν τη σύνταξη στο 65ο έτος της ηλικίας τους, από τον ΟΓΑ.

11 Δικαιούχοι θα είναι όλοι συλλήβδην οι πολίτες; Όχι, σύνταξη στις περιπτώσεις αυτές θα δίδεται υπό προϋποθέσεις. Δηλαδή θα πρέπει το ατομικό ή το οικογενειακό εισόδημά τους από οποιαδήποτε πηγή κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος να μην υπερβαίνει το ποσό των 5.040 και 10.080 ευρώ αντιστοίχως. Τα ποσά αυτά ανακαθορίζονται αντίστοιχα με το ποσοστό αναπροσαρμογής της βασικής σύνταξης.

12 Τίθεται και άλλος περιορισμός;

Ναι. Θα πρέπει ο δικαιούχος-ανασφάλιστος να διαμένει τουλάχιστον 15 χρόνια στην Ελλάδα, μεταξύ του 15ου και του 65ου έτους της ηλικίας του. Αν δεν συντρέχουν ταυτοχρόνως και οι τρεις λόγοι (65ο έτος, εισοδηματικοί περιορισμοί και έτη παραμονής στη χώρα μας), τότε δεν θα δικαιούται τη βασική σύνταξη.

13 Πότε ξεκινά η εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού της σύνταξης;

Από το 2015. Από το έτος αυτό θα δίδεται από κοινού με τη βασική και η αναλογική σύνταξη. Το πρώτο διάστημα θα εφαρμοστεί ένα μεικτό σύστημα. Τα έτη ασφάλισης από το 2011 ως το 2015 θα υπολογίζονται με το νέο σύστημα για όποιον συνταξιοδοτείται από το 2015 και μετά, ενώ τα έτη προ του 2011 με τον σημερινό τρόπο.

14 Πώς θα γίνεται ο νέος υπολογισμός της σύνταξης;

Για τον υπολογισμό της θα λαμβάνεται υπόψη το σύνολο του εργασιακού βίου. Το ποσοστό αναπλήρωσης για κάθε έτος ασφάλισης θα διαμορφώνεται με έναν συντελεστή που ξεκινά από το 0,8% κατά το πρώτο έτος ασφάλισης και κλιμακώνεται, στο 40ό ως το 50ό έτος, στο 1,5%. Σημειωτέον ότι σήμερα το αντίστοιχο ποσοστό φθάνει το 2%.

15 Πόσο είναι το ποσοστό αναπλήρωσης με βάση το νομοσχέδιο;

Το ποσοστό αναπλήρωσης μαζί με τη βασική σύνταξη φθάνει το 64%.

16 Συνεπώς οι νέες συντάξεις θα είναι μειωμένες σε σχέση με τις υφιστάμενες; Η μείωση, κατά το υπουργείο, είναι μεσοσταθμικά γύρω 7%, ωστόσο οι συνδικαλιστικές οργανώσεις μιλούν για μειώσεις που φθάνουν και το 30%. Το υπουργείο επιμένει ότι η αναπλήρωση θα είναι 64% των συντάξιμων αποδοχών, ενώ η επικουρική σύνταξη δεν θα περιέχεται και θα προστίθεται στο ποσοστό αυτό.

17 Οι συντάξιμες αποδοχές πώς υπολογίζονται σε ολόκληρο τον εργασιακό βίο;

Οι μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές υπολογίζονται με τον εξής τρόπο: Είναι ίσες με το πηλίκο των μηνιαίων αποδοχών όλου του εργασιακού βίου, δια του αριθμού όλων των μηνών απασχόλησης. Στη διαμόρφωση των αποδοχών λαμβάνονται υπόψη 12 μήνες τον χρόνο. Δηλαδή στις συντάξιμες αποδοχές δεν συμπεριλαμβάνονται τα δώρα εορτών και το επίδομα αδείας.

18 Ωστόσο οι αποδοχές των παρελθόντων ετών απέχουν από τα σημερινά δεδομένα.

Αυτές οι αποδοχές θα προσαυξάνονται με βάση τη μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή, ενώ θα προστίθεται και ένας «συντελεστής ωρίμανσης», ο οποίος θα προσδιορίζεται με κοινή υπουργική απόφαση των
υπουργών Οικονομικών και Εργασίας. Με τον τρόπο αυτόν θα επιχειρείται η «επικαιροποίηση» των αμοιβών των «παλαιών» ετών ασφάλισης.

19 Ποιο θα είναι το ποσό της κατώτατης σύνταξης;

Το άθροισμα των ποσών της βασικής και της αναλογικής σύνταξης λόγω γήρατος, για χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 15 ετών, δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί σε 15 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη κατά το έτος 2015. Το ημερομίσθιο καθορίζεται από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας του συγκεκριμένου έτους και θα αναπροσαρμόζεται εφεξής με το ετήσιο ποσοστό αύξησης των συντάξεων.

20 Και ποιες άλλες συντάξεις προσδιορίζονται στο ίδιο ύψος;

Οι συντάξεις λόγω αναπηρίας, με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, και οι συντάξεις λόγω εργατικού ατυχήματος.

21 Η σύνταξη λόγω θανάτου; Αυτή προσδιορίζεται στο 80% του αθροίσματος της βασικής και της αναλογικής σύνταξης.

22 Αυτά για τους μισθωτούς. Για τους αυτοαπασχολουμένους τι ισχύει;

Για τον υπολογισμό της αναλογικής σύνταξης στα ταμεία κύριας ασφάλισης των αυτοαπασχολουμένων (ΟΑΕΕ) θα λαμβάνονται υπόψη οι ασφαλιστικές κατηγορίες που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία, με βάση τους οποίους καταβλήθηκαν οι εισφορές σε ολόκληρο τον εργασιακό βίο του ασφαλισμένου.

23 Στη διαδοχική ασφάλιση έχουμε αλλαγές;

Με το νομοσχέδιο προβλέπεται ως αρμόδιο το Ταμείο που αποτελεί τον τελευταίο οργανισμό ασφάλισης του δικαιούχου. Προϋπόθεση, να έχει διανύσει σε αυτό πέντε ολόκληρα χρόνια ασφάλισης. Σε διαφορετική περίπτωση, ακολουθεί το Ταμείο στο οποίο είχε τα περισσότερα έτη ασφάλισης. Η σύνταξη του δικαιούχου υπολογίζεται με βάση τις προϋποθέσεις που ισχύουν στο Ταμείο που αναλαμβάνει την απονομή της σύνταξης. Οι συντάξιμες αποδοχές του δικαιούχου υπολογίζονται με έναν συντελεστή που προσαυξάνεται από 1,020 έως 2,438 αναλογικά από το 1ο ως το 45ο έτος ασφάλισης.

24 Αίρονται οι αδικίες ως προς το ύψος της σύνταξης που υφίστανται σήμερα για όσους στη διάρκεια του βίου τους ασφαλίστηκαν σε περισσότερα του ενός Ταμεία;

Κατά το υπουργείο Εργασίας, υπάρχει πλήρης άρση των αδικιών. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σήμερα ένας συνταξιούχος με καθεστώς διαδοχικής ασφάλισης λαμβάνει κατά 30% μικρότερη σύνταξη από αυτήν ενός συνταξιούχου που ασφαλίστηκε τα ίδια χρόνια σε ένα μόνο Ταμείο.

25 Όταν υπάρχει ταμείο μισθωτών και ταμείο αυτοαπασχολουμένων υπάρχουν αλλαγές στο σημερινό καθεστώς;

Ναι, η σύνταξη των ασφαλισμένων για το τμήμα που αφορά τον ΟΑΕΕ υπολογίζεται με 2% για κάθε έτος ασφάλισης και ως 35 έτη, αναδρομικά από το 2007.

26 Ανακοινώθηκαν αλλαγές και στις αναπηρικές συντάξεις;

Οι αναπηρικές συντάξεις θα κρίνονται πλέον από ένα ενιαίο κέντρο πιστοποίησης αναπηρίας που δημιουργείται στο ΙΚΑ. Ταυτοχρόνως θεσπίζεται ενιαίος κανονισμός προσδιορισμού του ποσοστού αναπηρίας για κάθε πάθηση ή βλάβη.

27 Υπάρχουν εξαιρέσεις; Από διαφορετικές υγειονομικές επιτροπές θα κρίνονται μόνο οι ένστολοι (στρατιωτικοί, ναυτικοί, αεροπόροι και αστυνομικοί).

28 Πότε θεωρείται μόνιμη μια αναπηρία και δεν χρειάζεται επανεξέταση για τη συνέχιση απονομής της σύνταξης;

Η σύνταξη αναπηρίας μονιμοποιείται μετά το 55ο έτος της ηλικίας, εφόσον συντρέχουν τα εξής: έχουν προηγηθεί επτά έτη συνταξιοδότησης και τουλάχιστον τρεις εξετάσεις από την υγειονομική επιτροπή. Επίσης οριστική καθίσταται η σύνταξη αναπηρίας στο 60ό έτος της ηλικίας του αναπήρου, εφόσον έχουν προηγηθεί πέντε έτη συνεχούς συνταξιοδότησης και ο ασφαλισμένος έχει υποβληθεί σε δύο τουλάχιστον εξετάσεις από την υγειονομική επιτροπή.

40ετία και πλασματικά έτη ασφάλισης Επικουρικά ταμεία και απασχόληση συνταξιούχων
29 Πότε ο ασφαλισμένος θα λαμβάνει πλήρη σύνταξη με το νέο σύστημα;

Με τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης, υπό την προϋπόθεση ότι θα συντρέχει και το 60ό έτος της ηλικίας.

30 Χρονικά πότε θα ισχύσουν τα νέα όρια και τα αυξημένα έτη ασφάλισης;

Από 1.1.2011 και σταδιακά ως το 2015, τα απαραίτητα έτη ασφάλισης θα αυξάνονται σταδιακά ώστε να συμπληρωθούν τα 40. Και με τη συμπλήρωση των 60 ετών θα λαμβάνεται η πλήρης σύνταξη.

31 Ολα τα έτη για τη συμπλήρωση της 40ετίας θα είναι και έτη εργασίας;

Οχι. Προβλέπεται η δυνατότητα αναγνώρισης του πλασματικού χρόνου εργασίας.

32 Πόσα θα είναι αυτά;

Συνολικά κάθε ασφαλισμένος θα μπορεί να αναγνωρίζει επτά έτη πλασματικής ασφάλισης. Χωρίς εξαγορά θα αναγνωρίζεται ο πλασματικός χρόνος των μητέρων (βαρύνει το Ταμείο), η κύηση και λοχεία, η επιδοτούμενη τακτική ανεργία και η ασθένεια. Εξαιρετικά χαμηλό είναι το ποσό εξαγοράς σε ό,τι αφορά τον χρόνο σπουδών (1,80 ευρώ τον χρόνο). Και υψηλό το κόστος για την αναγνώριση του χρόνου της στρατιωτικής θητείας.

33 Αναλυτικά ποιες κατηγορίες πλασματικού χρόνου αναγνωρίζονται;

Η στρατιωτική θητεία, ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής των παιδιών, η άδεια ασθένειας (ως 300 ημέρες συνολικά), ο χρόνος τακτικής επιδότησης ανεργίας (300 ημέρες συνολικά), ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών (ως δύο έτη), ο χρόνος σπουδών ενός πτυχίου, ο χρόνος ανεργίας, η άδεια κύησης και λοχείας και οι ημέρες της απεργίας. Ο χρόνος γονικής άδειας και ο χρόνος φοίτησης εξαγοράζονται με την καταβολή ποσοστού 26% επί του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη. Αντιστοιχεί σε 214,69 ευρώ για κάθε μήνα αναγνώρισης. Διαφορετικά ποσά ισχύουν για την εξαγορά της στρατιωτικής θητείας, της εκπαιδευτικής άδειας και της τακτικής ανεργίας.

34 Δίδεται άλλη δυνατότητα;

Ναι. Ο ασφαλισμένος μπορεί να αναγνωρίσει και τυχόν κενά διαστήματα- χωρίς ασφάλιση- μεταξύ δύο απασχολήσεων, ενώ συζητείται και η παροχή δυνατότητας αναγνώρισης ενός έτους για τους απασχολουμένους σε προγράμματα Stage.

35 Πώς θα εφαρμοστεί το μέτρο της αναγνώρισης;

Προβλέπεται σταδιακή εφαρμογή της διάταξης από το 2011. Το πρώτο έτος εφαρμογής (2011) ο πλασματικός χρόνος θα φθάνει τα 4 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα εντός του έτους αυτού. Διαμορφώνεται σε 5 έτη το 2012, σε 6 έτη το 2013 και από το 2014 και εντεύθεν θα διαμορφωθεί σε 7 έτη.

36 Τι αλλάζει στις συντάξεις χηρείας;

Ο χήρος ή η χήρα δεν δικαιούνται σύνταξη εφόσον ο θάνατος επήλθε πριν από τα τρία χρόνια από την τέλεση του γάμου. Εξαιρούνται οι εξής περιπτώσεις: πρώτον, ο θάνατος να οφείλεται σε εργατικό ή μη ατύχημα. Δεύτερον, κατά τη διάρκεια του γάμου να γεννήθηκε ή υιοθετήθηκε παιδί. Τρίτον, κατά τον χρόνο του θανάτου η χήρα να τελούσε σε εγκυμοσύνη. Σημειώνεται ότι οι διατάξεις αυτές ισχύουν για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους.

37 Υπάρχει και άλλη προϋπόθεση;

Προβλέπεται πως όταν ο θανών κατά την τέλεση του γάμου ελάμβανε σύνταξη αναπηρίας ή γήρατος, τότε θα πρέπει να περάσουν πέντε έτη και να επέλθει ο θάνατος, ώστε η σύζυγος να δικαιούται σύνταξη χηρείας. Εξαιρούνται και εδώ οι περιπτώσεις γέννησης παιδιού ή εγκυμοσύνης.

38 Με ποιον τρόπο χορηγούνται οι συντάξεις αυτές;

Η σύνταξη δίδεται για τρία έτη μετά την ημερομηνία θανάτου. Μετά την τριετία δίδεται το 50% της σύνταξης εφόσον ο επιζών εργάζεται ή λαμβάνει κα άλλη σύνταξη και το 70% μετά τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας. Αν ο επιζών είναι ανάπηρος κατά 67% λαμβάνει ολόκληρη τη σύνταξη, ενώ εφόσον υπάρχουν παιδιά δίδεται σε αυτά το υπόλοιπο της μειωμένης σύνταξης που λαμβάνει η σύζυγος.

39 Τι αλλάζει στις συντάξεις άγαμων θυγατέρων;

Πρώτον, το δικαίωμα σύνταξης θα έχουν εφεξής και τα αγόρια, οι άγαμοι γιοι. Δεύτερον, δεν θίγονται όσες έχουν ήδη λάβει τη σύνταξη. Τρίτον, τίθενται πλέον εισοδηματικά κριτήρια για τη χορήγησή τους. Συγκεκριμένα οι συντάξεις θα αναστέλλονται εφόσον το μηνιαίο εισόδημά τους υπερβαίνει το 70πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη (2.312,1 ευρώ). Θα δίδεται ολόκληρη αν το εισόδημα δεν υπερβαίνει το 30πλάσιο, θα μειώνεται κατά το 1/3 αν το εισόδημα είναι μεταξύ 30πλάσιου και 40πλάσιου του ανειδίκευτου εργάτη. Κατά το 1/2, αν το εισόδημα κυμαίνεται μεταξύ 40πλάσιου και 60πλάσιου. Και θα περικόπτονται τα 3/4 αν το εισόδημα είναι μεταξύ 60πλάσιου και 70πλάσιου.

40 Οι επικουρικές θα υποστούν αλλαγές;

Από το 2011 τα επικουρικά ταμεία προχωρούν σε αναλογιστικές μελέτες για να καθορίσουν το ποσοστό αναπλήρωσης. Ο κρατικός προϋπολογισμός δεν θα καλύπτει κανένα τρέχον η μελλοντικό έλλειμμα των Ταμείων. «Οποτε προκύπτει έλλειμμα ή προβλέπεται έλλειμμα, οι συντάξεις προσαρμόζονται έτσι ώστε να εγγυάται η ισορροπία μεταξύ των παροχών και των εισφορών», σημειώνεται στο νομοσχέδιο. Αυτό σημαίνει ότι τα Επικουρικά που εμφανίζουν έλλειμμα θα πρέπει να προσαρμόσουν τις παροχές τους ώστε να εξαλειφθούν τα ελλείμματα αυτά.

41 Πότε ξεκινούν οι αναλογιστικές μελέτες;

Θα πρέπει να εκπονηθούν υποχρεωτικά ως το τέλος του 2011. Το υπουργείο Εργασίας διευκρινίζει ότι πλέον το Δημόσιο και ο κρατικός προϋπολογισμός δεν μπορούν να συμμετέχουν στη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων αυτών των Ταμείων, εκτός από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες το ίδιο το Δημόσιο παρεμβαίνει και αποφασίζει πολιτικές κοινωνικού χαρακτήρα. Τότε το κόστος αυτών των παρεμβάσεων θα καταβάλλεται από τον προϋπολογισμό.

42 Υπάρχουν αλλαγές και στο καθεστώς απασχόλησης των συνταξιούχων;

Ναι, πλέον οι περιορισμοί που ισχύουν στην απασχόληση συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα επεκτείνονται και στους συνταξιούχους του δημοσίου τομέα.

43 Ποιοι είναι αυτοί οι περιορισμοί;

Αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης ή των συντάξεων εφόσον ο συνταξιούχος που εργάζεται δεν έχει συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους. Μετά το 55ο έτος το ποσό της ακαθάριστης κύριας σύνταξης ή του αθροίσματος των ακαθάριστων κύριων συντάξεων, που υπερβαίνει τα τριάντα ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη, περικόπτεται κατά 70%. Για κάθε ανήλικο παιδί ή παιδί που σπουδάζει ο αριθμός των ημερομισθίων του ανειδίκευτου εργάτη αυξάνεται κατά έξι ημερομίσθια.

44 Πώς θα βεβαιώνεται η απασχόληση του συνταξιούχου;

Εισάγεται η υποχρέωση των συνταξιούχων του Δημοσίου προτού αναλάβουν εργασία να το δηλώσουν στην Υπηρεσία Συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Τυχόν παράλειψη σημαίνει ότι θα επιστρέψει τα ποσά των συντάξεων που έλαβε παρανόμως, με την επιβολή προστίμου και προσαυξήσεων.

45 Ισχύουν οι περιορισμοί και για τους συνταξιούχους που στη συνέχεια απασχολούνται σε αυτοαπασχόληση (ΟΑΕΕ) ή σε ανεξάρτητα επαγγέλματα (επιστήμονες);

Ναι. Και στις κατηγορίες αυτές αναστέλλεται η σύνταξη προ του 55ου έτους, ενώ μετά το έτος αυτό υποχρεώνονται να καταβάλλουν στο Ταμείο όπου ασφαλίζονται προσαυξημένες εισφορές κατά 50%, εφόσον η κύρια σύνταξή τους ξεπερνά τα 60 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη.

Ορια ηλικίας, 35ετία, μητέρες, βαρέα
46 Ποιες αλλαγές επέρχονται στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης;

Σταδιακά από το 2011 όλα τα όρια εξωθούνται προς το 60ό ή 65ο έτος της ηλικίας. Στο 60ό θα δίδονται πλήρεις συντάξεις με 40 έτη ασφάλισης ή μειωμένη σύνταξη όταν δεν θα υπάρχουν τα απαραίτητα έτη ασφάλισης. Το 65ο παραμένει ως γενικό όριο συνταξιοδότησης.

47 Δηλαδή δεν θα ισχύει πλέον η 35ετία;

Η 35ετία μετατρέπεται σε 40 έτη ασφάλισης και το όριο ηλικίας των 58 ετών προσαρμόζεται στα 60 ετη.

48 Πως γίνεται αυτό;

Το 2011 θα απαιτούνται 10.800 ημέρες ασφάλισης για την έξοδο και όριο ηλικίας το 58ο έτος. Το 2012 οι ημέρες ασφάλισης γίνονται 11.100 και όριο ηλικίας το 59ο. Σταδιακά οι ημέρες ηλικίας φθάνουν τις 12.000 (40 έτη ασφάλισης) και το έτος ηλικίας το 60ό.

49 Στα λεγόμενα ειδικά ταμεία ισχύει το ίδιο;

Και εδώ έχουμε σταδιακή αύξηση των ορίων αλλά και των ετών ασφάλισης. Το 2011 τα έτη ασφάλισης γίνονται 36 και το όριο ηλικίας παραμένει στα 58 έτη, το 2012 37 και το όριο ηλικίας 59, ώσπου να φθάσει τα 40 χρόνια ασφάλισης και το 60ό ετος ηλικίας.

50 Στους αυτοαπασχολουμένους;

Στην κατηγορία αυτή παραμένει το όριο ηλικίας των 60 ετών και προσαρμόζονται σταδιακά τα 35 έτη ασφάλισης σε 40, ως το 2015.

51 Η 37ετία χωρίς όριο ηλικίας συνεχίζει να ισχύει;

Οχι. Προσαρμόζεται στα 40 έτη ασφάλισης με όριο το 60ό έτος της ηλικίας. Η αύξηση θα αφορά εννέα μήνες τον χρόνο και θα αρχίσει να συνυπολογίζεται από το 2011.

52 Το καθεστώς όσων ασφαλίστηκαν προ του 1983 αλλάζει;

Σε όσα Ταμεία προβλέπεται συνταξιοδότηση με 35 χρόνια ασφάλισης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας το δικαίωμα αυτό διατηρείται αφού έχουν ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα (Δημόσιο, τράπεζες, ΔΕΚΟ, εργαζόμενοι στα ΜΜΕ). Για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες ακολουθούνται τα όρια που προβλέπονται και για τους ασφαλισμένους μετά την 1.1.1983.

53 Το όριο συνταξιοδότησης για εργαζομένους σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα αλλάζει;

Οι απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης παραμένουν στις 10.500, ενώ το όριο ηλικίας προσαρμόζεται σταδιακά από τα 55ο έτος στο 60ό για πλήρη σύνταξη και από το 53ο στο 58ο έτος για μειωμένη σύνταξη. Ο ρυθμός αύξησης είναι εννέα μήνες κάθε χρόνο από το 2011 και ολοκληρώνεται το 2017.

54 Οι γυναίκες με βαρέα ένσημα και μειωμένη σύνταξη θα υποστούν αλλαγές;

Αυξάνεται κατά ένα έτος από το 2011 το όριο ηλικίας και ως τη συμπλήρωση του 60ού έτους. Στην περίπτωση αυτή οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει κατά το έτος συμπλήρωσης τουλάχιστον 4.500 ημερών ασφάλισης από τις οποίες οι 3.600 σε βαρέα.

55 Αλλάζει και ο κατάλογος των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων;

Ως την 1η Ιουλίου του 2011 θα έχει καταρτισθεί ο νέος κατάλογος βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων. Οι ασφαλισμένοι σε επαγγέλματα που θα εξαιρεθούν από τον κατάλογο, εφόσον συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ως τις 31.12.2015, θα εξακολουθούν να υπάγονται στα βαρέα και θα συνταξιοδοτηθούν με αυτές τις προϋποθέσεις. Οι υπόλοιποι που εξαιρούνται θα ακολουθήσουν το καθεστώς των κοινών ασφαλισμένων.

56 Υπάρχει αύξηση ορίων και για τις γυναίκες που λαμβάνουν την κατώτατη σύνταξη στο 60ό έτος της ηλικίας;

Οσες σήμερα δικαιούνται σύνταξη λόγω γήρατος με 4.500 ημέρες εργασίας οδηγούνται στο 65ο έτος της ηλικίας. Το όριο ηλικίας αυξάνεται κατά ένα έτος από το 2011 και κατά δύο έτη το 2014 και ως τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας.

57 Και όσοι ελάμβαναν σύνταξη με 10.000 ένσημα από το ΙΚΑ;

Το όριο ηλικίας για τους ασφαλισμένους που έχουν πραγματοποιήσει 10.000 ημέρες ασφάλισης καθορίζεται από την 1η Ιανουαρίου 2011 στο 63ο έτος. Για τα επόμενα χρόνια αυξάνεται κατά 6 μήνες ετησίως και ως τη συμπλήρωση του 65ου έτους. Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη με το όριο ηλικίας και τον χρόνο ασφάλισης που ισχύουν κατά το έτος συμπλήρωσης των 10.000 ημερών.

58 Τι γίνεται με τις μειωμένες συντάξεις;

Ο ασφαλισμένος που συμπληρώνει το 60ό έτος της ηλικίας και 4.500

ημέρες εργασίας- από τις οποίες τις 100 τουλάχιστον σε καθένα από τα πέντε τελευταία ημερολογιακά έτηδικαιούται σύνταξη γήρατος μειωμένη κατά το 1/200 της πλήρους μηνιαίας σύνταξης για κάθε μήνα που υπολείπεται του ορίου ηλικίας. Οσον αφορά τις γυναίκες το όριο ηλικίας των 55 ετών αυξάνεται κατά ένα έτος τον χρόνο από το 2011 και ως τη συμπλήρωση του 60ού έτους.

59 Οι αλλαγές θα πλήξουν και τις μητέρες ανηλίκων;

Οι πλέον δυσμενείς αλλαγές αφορούν τις μητέρες ανηλίκων, οι οποίες στο πλαίσιο ενός ασφυκτικού χρονοδιαγράμματος θα υποστούν αυξήσεις στα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση, τα οποία θα αγγίξουν το 65ο έτος από το 50ό σήμερα. Από το 2011 οι μητέρες θα υπόκεινται σε αύξηση πέντε ετών στο όριο ηλικίας ώσπου να συμπληρώσουν το 65ο έτος της ηλικίας, το 2013.

60 Και οι μητέρες με την μειωμένη σύνταξη;

Στην περίπτωση μειωμένης σύνταξης, το όριο προσαρμόζεται από το 55ο έτος στο 60ο έτος της ηλικίας. Το 2011, το όριο ανεβαίνει στο 56ο έτος, το 2012 στο 58ο έτος και το 2013 στο 60 έτος.

61 Τα έτη ασφάλισης για τη θεμελίωση δικαιώματος των μητέρων αλλάζουν;

Για όσες προσλήφθηκαν προ του 1983 τα έτη ασφάλισης σταδιακά προσαρμόζονται από τα 16 έτη και έξι μήνες στα 25 από το 2011 ως το 2013.

62 Οι γονείς με τρία παιδιά;

Καταργείται το δικαίωμα συνταξιοδότησης με 20 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας και τα 20 έτη προσαρμόζονται στα 25 έτη ασφάλισης ως το 2013.

ΛΑΦΚΑ, παράλληλη ασφάλιση
63 Επανέρχεται με νέα μορφή ο ΛΑΦΚΑ;

Από την 1η Αυγούστου 2010 επιβάλλεται ειδική εισφορά στις κύριες συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Η εισφορά ξεκινά από το 3% και φθάνει στο 10%. Αυτό σημαίνει ότι οι υπάρχουσες συντάξεις θα καταβληθούν μειωμένες- αντιστοίχως- από τον επόμενο μήνα.

64 Τι αλλάζει στο καθεστώς της παράλληλης ασφάλισης;

Οι εργαζόμενοι που ασφαλίστηκαν πρώτη φορά μετά την 1.1.1993 διατηρούν το δικαίωμα να ασφαλίζονται υποχρεωτικά σε ένα Ταμείο, ακόμη και όταν ασκούν παράλληλα δύο ή περισσότερα επαγγέλματα. Καταργούνται οι εξαιρέσεις που υπήρχαν για ασφαλισμένους πριν από το 1993 (δημοσίους υπαλλήλους, γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς) οι οποίοι ασφαλίζονταν ως σήμερα σε ένα Ταμείο, ενώ παράλληλα ασκούσαν και άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες για τις οποίες θα έπρεπε να ασφαλιστούν στα αντίστοιχα Ταμεία. Στους εργαζομένους αυτούς παρέχεται βέβαια το δικαίωμα να λαμβάνουν και δεύτερη σύνταξη, εφόσον θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις που προβλέπει κάθε Ταμείο.

65 Στον τομέα της Υγείας υπάρχουν αλλαγές;

Δημιουργείται Ενιαίος Φορέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας και διαχωρίζονται οι Υπηρεσίες Υγείας από τις Υπηρεσίες Συντάξεων στα Ταμεία.

66 Πώς θα ασφαλίζονται εφεξής οι «περιστασιακά» εργαζόμενοι;

Για τους περιστασιακά απασχολουμένους (π.χ. το κατ΄ οίκον προσωπικό και οι περιστασιακώς απασχολούμενοι στον επισιτιστικό τομέα), υπάρχει ειδική πρόβλεψη για την πληρωμή τους, με το εργόσημο, δηλαδή επιταγή η οποία ενσωματώνει τόσο την αμοιβή του εργαζομένου όσο και τις εισφορές για την ασφάλισή του.

67 Οι συντάξεις πώς θα καταβάλλονται εφεξής;

Ιδρύεται Ενιαίο Κέντρο Ελέγχου Πληρωμών Συντάξεων ώστε να αποφεύγονται λαθροθηρίες και επιβάλλεται η πληρωμή αποδοχών και ασφαλιστικών εισφορών, ταυτόχρονα, μέσω του τραπεζικού συστήματος.

Τη δέσμευση ότι θα αλλάξει ο Κανονισμός της Βουλής ώστε οι υπάλληλοι του Κοινοβουλίου να μην απολαμβάνουν προνομιακή συνταξιoδοτική μεταχείριση ανέλαβε η κυβέρνηση μετά το χθεσινό δημοσίευμα του «Βήματος»,το οποίο αποκάλυψε ότι στο νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο παραμένει ισχύουσα η συνταξιοδότηση των 1.500 και πλέον εργαζομένων στη Βουλή με τη συμπλήρωση 28,5 ετών εργασίας,ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας.Σύμφωνα με όσα υποστήριξε ο κ.Γ. Κουτρουμάνης στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο για το Ασφαλιστικό θα συμπεριληφθεί η πρόνοια να αλλάξουν οι όροι και οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης των υπαλλήλων της Βουλής με αλλαγή του Κανονισμού και να εναρμονισθούν με τα ισχύοντα για τους υπόλοιπους δημοσίους υπαλλήλους.

tovima.gr