Μορφές, συνέπειες αλλά και συμβουλή αντιμετώπισης της σκολίωσης

Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την σκολίωση

Μορφές, συνέπειες αλλά και συμβουλή αντιμετώπισης

Ο ιατρικός όρος σκολίωση
προέρχεται ετυμολογικά από την αρχαία λέξη σκολιός, δηλαδή στραβός ή λοξός. Η σκολίωση είναι δύσκολο να χαρακτηριστεί πάθηση, αλλά αναφέρεται κυρίως ως μια δομική ή ανατομική ανωμαλία ή παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, όπου παρατηρείται μια πλάγια απόκλιση ή κύρτωση, συνήθως σε συνδυασμό με στροφή των σπονδύλων.

Το στήριγμα

Για να κατανοήσουμε καλύτερα τη σκολίωση πρέπει πρώτα να
εξετάσουμε τον ρόλο της σπονδυλικής στήλης. Η σπονδυλική στήλη είναι ο σκελετός του κορμού που υποστηρίζει το κεφάλι, τον θώρακα και τα άνω άκρα. Ενώνεται με τη λεκάνη, που με τη σειρά της υποστηρίζεται από τα κάτω άκρα.

Οι λειτουργίες της είναι ζωτικής σημασίας, γιατί προστατεύει τον νωτιαίο μυελό και διασφαλίζει την καλή λειτουργία των πνευμόνων και της καρδιάς. Ο ρόλος της στην κίνηση είναι η διασφάλιση της σωστής ισορροπίας του σώματος και ο έλεγχος της αρμονίας και του εύρους κίνησης. Τέλος, μορφολογικά εξασφαλίζει την καλή αισθητική του κορμού.

Μορφές σκολίωσης

Υπάρχουν πολλά είδη και κατηγορίες σκολίωσης, όπως η λειτουργική και η οργανική, που μπορεί να οφείλονται σε πολλούς και διάφορους παράγοντες, όπως η ανισοσκελία, η εκ γενετής δυσπλασία των σπονδύλων, η πολιομυελίτιδα, ένας όγκος, τραύματα, μυοδυστροφίες, κληρονομικότητα κ.λπ. Επίσης, υπάρχουν κατηγορίες: βρεφική, παιδική, εφηβική, εκφυλιστική, ανταλγική... Συχνότερη όλων των μορφών είναι η ιδιοπαθής σκολίωση, της οποίας η αιτιολογία είναι ακόμη άγνωστη. Ξεκινά συνήθως από τη βρεφική, την παιδική ή την εφηβική ηλικία και συνήθως στα αρχικά στάδια δεν είναι εμφανής. Η σκολίωση μπορεί να αυξάνεται προοδευτικά, μέχρις ότου σταματήσει η ανάπτυξη του σκελετού.

Η πιο επικίνδυνη ηλικία, όπου η σκολίωση μπορεί να αυξηθεί δραματικά, είναι από δέκα έως δεκαπέντε ετών.

Τα συμπτώματα

Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα, όπως, για παράδειγμα, πόνος, δυσκαμψία, δυσφορία, δεν εμφανίζονται πριν από τη μέση ηλικία και θεωρείται ύπουλη κατάσταση επειδή δρα σιωπηλά και χωρίς πόνο. Τη σκολίωση οφείλουν να εντοπίζουν οι σχολίατροι, οι γυμναστές, οι δάσκαλοι και οι γονείς. Εχει ιδιαίτερη προτίμηση στα κορίτσια, σε αναλογία 4 προς 1. Συνήθως, τα κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης είναι δύο και σχηματίζουν τον αριθμό τρία. Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την ηλικία, την παθολογία, την αιτιολογία και τον βαθμό εξέλιξής της.

Οι συνέπειες

Η έλλειψη θεραπευτικής αγωγής στις πιο σοβαρές περιπτώσεις σκολίωσης έχει μεσομακροπρόθεσμες συνέπειες στις: ζωτικές λειτουργίες: αναπνευστικές και καρδιακές παθήσεις,
στην κίνηση: πόνος και περιορισμένη κινητικότητα,
στην αισθητική: σχηματισμός σκολιωτικού ήβου και κοντού κορμού.
Ο κίνδυνος της προόδου της ιδιοπαθούς σκολίωσης είναι αυξημένος κατά την εφηβεία, κυρίως κατά τη φάση της μέγιστης ανάπτυξης (juvenile growth spurt), που στα κορίτσια αρχίζει στην ηλικία των έντεκα και στα αγόρια στην ηλικία των δεκατριών και διαρκεί και στα δύο φύλα μέχρι τα δεκαοκτώ, επιταχυνόμενη τα δύο χρόνια. Σκολίωση με σημαντικό κύρτωμα εμφανίζεται κυρίως στα κορίτσια που κατά οκτώ φορές συχνότερα χρειάζονται θεραπεία, γιατί το κύρτωμα εμφανίζει τάση προόδου. Γενικά όμως η πλειονότητα των ασθενών με σκολίωση δεν χρειάζεται καμία θεραπεία.

Ποια είδη θεραπείας είναι διαθέσιμα;

Οταν η δυσμορφία είναι ελάχιστη, είναι αρκετή σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα η ιατρική παρακολούθηση. Παρ' όλα αυτά, όταν η παραμόρφωση εξελίσσεται, αναλόγως της σοβαρότητάς της, υπάρχουν δύο είδη πιθανής θεραπείας. Η συντηρητική (κηδεμόνας) διορθωτικού νάρθηκα και η χειρουργική με τη μέθοδο της σπονδυλόδεσης.

Επίσης, από πλευράς φυσικοθεραπευτικής, υπάρχει μια πολύ θετική συμβολή, με ειδικά εργομετρικά μηχανήματα, που ενδυναμώνουν τους σταθεροποιητές μυς της σπονδυλικής στήλης με ακρίβεια, αξιοπιστία και ασφάλεια, ώστε μετά τη χρήση ή μη των ναρθήκων, να έχουμε ως αποτέλεσμα την αποφυγή της μυϊκής ατροφίας και ταυτόχρονα την πραγματική ενδυνάμωση των μυών της αδύναμης πλευράς.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ
Έγκαιρη διάγνωση

Σε όλες τις μορφές της σκολίωσης πρέπει να γίνει έγκαιρη διάγνωση και να οργανωθεί σε συνεργασία γιατρού και φυσικοθεραπευτή πλάνο αποκατάστασης, θεραπευτικό πρόγραμμα ασκήσεων, εργονομικές συμβουλές και να γίνει κατανοητή από τον ασθενή η όποια σπονδυλική παραμόρφωση έχει, για να είναι κύριος της θεραπείας του. Η έγκαιρη αξιολόγηση είναι στην αρμοδιότητα του γιατρού, των γονέων, καθώς και όσων ασχολούνται με την άσκηση και την κίνηση.
Paratiritis