Μελάνωμα: Πότε να τρέξουμε στο γιατρό

Αποτελεί περισσότερο από το 75% των θανάτων που οφείλονται σε καρκίνο του δέρματος

«Το μελάνωμα αποτελεί τον κακοηθέστερο όγκο που εντοπίζεται στο δέρμα και τους βλεννογόνους» λέει η πλαστική χειρουργός κ. Ουρανία Καστανά από το Ιατρείο Σπίλων και Παρακολούθησης Μελανώματος του Τμήματος Πλαστικής Χειρουργικής του Νοσοκομείου Ευαγγελισμός...Προέρχεται από τα μελανοκύτταρα του δέρματος και γι΄ αυτό τα μελανώματα είναι συνήθως σκουρόχρωμα, αν και υπάρχουν και τα αχρωστικά. Ως όγκος, το μελάνωμα έχει παράδοξη συμπεριφορά: μπορεί να υποτροπιάσει και να δώσει μεταστάσεις ακόμη και ύστερα από πολλά χρόνια». Το μελάνωμα αποτελεί το 3-4% του συνόλου των καρκίνων του δέρματος, αλλά προκαλεί περισσότερο από το 75% των θανάτων που οφείλονται σε καρκίνο του δέρματος...

Διπλάσια συχνότητα ανά δεκαετία
Η πιθανότητα ανάπτυξης μελανώματος στις ΗΠΑ σήμερα είναι 1 ανά 60 κατοίκους, ποσοστό 2000% μεγαλύτερο από το αντίστοιχο του 1930. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η συχνότητα εμφάνισης της νόσου είναι 9 ανά 100.000 κατοίκους και η θνητότητα 2,3 ανά 100.000 κατοίκους.
Το 2005 δημοσιεύθηκε γαλλική πολυκεντρική μελέτη στην οποία αναφέρεται τριπλασιασμός της επίπτωσης του μελανώματος από το 1980 έως το 2000. Μέσα σε τρία μόνο χρόνια (1994 -1997) καταγράφηκε αύξηση της επίπτωσης της νόσου διεθνώς κατά 6,4%.
«Ολες οι ελληνικές μελέτες συγκλίνουν στην αύξηση της συχνότητας εμφάνισης του μελανώματος, με αυξημένα ποσοστά σε Κρήτη, Αθήνα και Λάρισα, ίσως λόγω της μεγάλης έκθεσης στον ήλιο ή λόγω διαφορετικού γενετικού υπόβαθρου» λέει η κ. Καστανά. «Υπολογίζεται ότι στη χώρα μας 3-4 ανά 100.000 κατοίκους εμφανίζουν κάθε χρόνο μελάνωμα».
Η πρόγνωση της νόσου έχει βελτιωθεί λόγω της έγκαιρης διάγνωσής της, της μελέτης της βιολογικής συμπεριφοράς της και της καλύτερης θεραπείας. Είναι όμως ακόμη νόσος με ιδιαίτερα υψηλή θνητότητα.

Συμβουλές πρόληψης

Να χαιρόμαστε τον ήλιο λαμβάνοντας όλα τα μέτρα προστασίας (ιδίως αν έχουμε παράγοντες κινδύνου), δηλαδή γυαλιά ηλίου με κατάλληλα φίλτρα, καπέλο, αντηλιακή κρέμα (ανά δίωρο επάλειψη, άσχετα από τον δείκτη προστασίας), ομπρέλα, ανοιχτόχρωμα ρούχα.

Να αποφεύγουμε να κολυμπάμε το μεσημέρι, να κάνουμε θαλάσσια σπορ φορώντας φανέλα.

Να αυτοεξετάζουμε τις ελιές μας ανά 6-8 εβδομάδες.

Να εξετάζουμε κάθε βλάβη ή αλλαγή των ελιών μας στα ειδικά ιατρεία σπίλων.

Η σωστή προστασία από τον ήλιο κατά τα πρώτα 18 χρόνια της ζωής μας μειώνει την πιθανότητα να παρουσιάσουμε καρκίνο του δέρματος κατά 78%.

Να μην κάνουμε τεχνητό μαύρισμα (Solarium).

Δωρεάν Εξετάσεις

Δωρεάν εξέταση από δερματολόγους κατά την Ελληνική Εβδομάδα κατά του Καρκίνου του Δέρματος (3-7 Μαΐου) - τηλ. 80011 11 222
Οι παράγοντες κινδύνου

Α. Ενδογενείς
1. Οικογενής χαρακτήρας. Αυτός μεταβιβάζεται σε οικογένειες είτε με τη μορφή μελανώματος είτε με τη μορφή άλλων βλαβών που αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες. Πρόσωπα από οικογένειες με ιστορικό οικογενούς μελανώματος πρέπει να εξετάζονται κλινικά από την ηλικία των 10 ετών.

2. Μεγάλος αριθμός μελαχρωματικών σπίλων, άτυπων ή μη (περισσότερες από 100 ελιές σε έναν άνθρωπο). Οι σκουρόχρωμες μεγάλες ελιές που έχουμε από τη γέννησή μας έχουν πιθανότητα εξαλλαγής σε μελάνωμα κατά 15%.

3. Ανοιχτό χρώμα του δέρματος.
4. Φύλο. Στις νέες ηλικίες το μελάνωμα είναι συχνότερο στις γυναίκες (στα άκρα), ενώ στις μεγαλύτερες ηλικίες στους άνδρες (σε κεφάλι και κορμό).

5. Φυλή. Είναι κυρίως νόσος της λευκής φυλής.

6. Ανοσοκαταστολή (από άλλη νόσο ή λήψη φαρμάκων).

7. Ορμονικοί παράγοντες (σήμερα αμφισβητείται ο συσχετισμός). Σε γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά ή ορμόνες, εγκυμονούν, συνιστάται τακτική επανεξέταση.

Β. Εξωγενείς

1. Ηλιακή ακτινοβολία. Αποτελεί τον σημαντικότερο επιβαρυντικό παράγοντα. Η διακοπτόμενη έκθεση στον ήλιο είναι πιο επιβαρυντική σε σχέση με τη συνεχόμενη ή την επαναλαμβανόμενη κατά μικρά χρονικά διαστήματα. Η ανάπτυξη ηλιακών εγκαυμάτων κατά την παιδική ηλικία πολλαπλασιάζει τις πιθανότητες εμφάνισης μελανώματος.

2. Χρόνιος ερεθισμός των ελιών.
Οι νέες θεραπείες

Το μελάνωμα είναι ιάσιμο εάν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί σωστά εγκαίρως. «Απαγορεύεται η απόξεση και η τμηματική εξαίρεση βλαβών που μπορεί να θεωρηθούν ύποπτες για μελάνωμα», τονίζει η κ. Καστανά.

«Δεν επιτρέπεται η καταστροφή μελαχρωστικών αλλοιώσεων με λέιζερ. Υποπτες βλάβες για μελάνωμα πρέπει να εξαιρούνται με εμφανώς υγιή όρια 2-5 χιλ. και σε βάθος που να περιλαμβάνει και τμήμα του υποδόριου λίπους».

Τα βήματα της αντιμετώπισης είναι:

1. Βιοψία εκτομής της βλάβης με υγιή όρια.

2. Ευρεία εκτομή, παράλληλα με κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο.

3. Το δημιουργούμενο έλλειμμα συρράπτεται ή κλείνει με μεθόδους πλαστικής αποκατάστασης.

4. Αφαίρεση ή όχι του φρουρού λεμφαδένα (ανάλογα με το στάδιο).

5. Λεμφαδενικός καθαρισμός των περιοχικών λεμφαδένων, σε περίπτωση θετικού φρουρού λεμφαδένα ή σε κλινικά διηθημένους λεμφαδένες.

6. Αφαίρεση των τοπικών υποτροπών και των μεμονωμένων συστηματικών μεταστάσεων.

7. Για τα μελανώματα άνω και κάτω άκρων έχει καλά αποτελέσματα η υπερθερμική εξωσωματική θεραπεία με ΤΝF, σε συνδυασμό ή όχι με χημειοθεραπευτικά φάρμακα.

Η ακτινοθεραπεία προσφέρει μόνο ανακούφιση. Η ανοσοθεραπεία είναι η μόνη αποτελεσματική θεραπεία, ενώ η χημειοθεραπεία δεν αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης. Εχουν ήδη βρεθεί πολυάριθμα αντιγόνα που έχουν σχέση με τη νόσο, καθώς και ο συσχετισμός του γενετικού μας κώδικα στην ανταπόκριση του οργανισμού σε σύγχρονες βιολογικές θεραπείες.

«Η ενίσχυση του αμυντικού οργανισμού με ουσίες που παράγει ο ίδιος, όπως η Ιντερλευκίνη-2, αποτελεί μια νέα θεραπευτική άποψη. Το εμβόλιο για το μελάνωμα έχει δώσει ελπίδες. Σε πειραματική φάση βρίσκονται και οι θεραπείες με μονοκλωνικά αντισώματα», καταλήγει.
Από ΤΑ ΝΕΑ