Τι απαντά το ΔΝΤ στα αγωνιώδη ερωτήματα των Ελλήνων

To ΔΝΤ θέτει τα ακόλουθα κρίσιμα ερωτήματα και απαντά σε αυτά:

1. Ποια είναι η φύση της κρίσης στην Ελλάδα; Γιατί χρειάζεται το πρόγραμμα;

Η Ελλάδα είναι πολύ χρεωμένη και έχει χάσει περίπου το 25% της ανταγωνιστικότητάς της από τότε που υιοθέτησε το Ευρώ. Στο τέλος του 2009 το γενικό δημόσιο έλλειμμα είχε φθάσει στο 13,6% του ΑΕΠ, ενώ το δημόσιο χρέος είχε αυξηθεί στο 115% του ΑΕΠ. Το χρέος σαν μέρος του ΑΕΠ θα συνεχίζει να αυξάνεται και θα φθάσει στο 150% του ΑΕΠ το 2013, πριν αρχίσει να μειώνεται.

Στα προηγούμενα χρόνια αυξήθηκαν οι δαπάνες του Ελληνικού δημόσιου τομέα, ενώ μειώθηκαν τα έσοδα. Μετά ακολούθησε η παγκόσμια ύφεση, με αποτέλεσμα την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας και την αύξηση της ανεργίας. Αυτό επιδείνωσε τη δημοσιονομική κατάσταση.
Το κόστος χρηματοδότησης της Ελλάδας αυξήθηκε γρήγορα, επιδεινώνοντας το ήδη υπάρχον βάρος από το χρέος. Για να σταματήσει αυτή τη χιονοστοιβάδα, η Ελληνική Κυβέρνηση κατάλαβε ότι η μόνη βιώσιμη επιλογή ήταν ένα ισχυρό οικονομικό πρόγραμμα.

2. Ποια είναι μερικά από τα πιο σημαντικά μέτρα του προγράμματος;

Είναι απαραίτητο να υπάρξει μια δημοσιονομική προσαρμογή στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο, ώστε το βάρος της προσαρμογής να μοιραστεί από όλα τα κοινωνικά επίπεδα. Το πρόγραμμα της κυβέρνησης περιλαμβάνει επίσης τη χάραξη αναπτυξιακών πολιτικών για την αναμόρφωση ζωτικών τομέων, όπως της φορολογίας, της αγοράς εργασίας, του τομέα υγείας και της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών. Αυτά τα μέτρα θα καταστήσουν την οικονομία πιο ανταγωνιστική, με μεγαλύτερη διαφάνεια και αποτελεσματική, πράγμα που θα βοηθήσει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και των αγορών. Ο απώτερος σκοπός είναι η δημιουργία μιας πιο δυναμικής και διαρκούς ανάπτυξης.

Επί της δημοσιονομικής πολιτικής, το πρόγραμμα περιλαμβάνει ισχυρά μέτρα –πολλά από αυτά είναι ενισχυμένα προκαταβολικά- για τη δραστική μείωση των κυβερνητικών δαπανών και την αύξηση των εσόδων, καθώς και σαρωτικές μεταρρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του δημόσιου τομέα.
Τα δημοσιονομικά μέτρα περιλαμβάνουν: μείωση των μισθών και συντάξεων του δημόσιου τομέα – κάτι που ήταν αναπόφευκτο δεδομένου ότι αυτά τα δύο στοιχεία από μόνα τους αποτελούν το 75% των συνολικών (άτοκων) δημοσιών δαπανών στην Ελλάδα. Η αύξηση των παροχών στην Ελλάδα ήταν ανέκαθεν πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και μια από τις κύριες επιβαρύνσεις του προϋπολογισμού. Θα αυξηθούν επίσης τα έσοδα (π.χ. από αύξηση του ΦΠΑ και ορισμένων έμμεσων φόρων, καθώς και από προσπάθειες για τη βελτίωση συλλογής φόρων).

3. Το εύρος των προϋποθέσεων του Ελληνικού προγράμματος αποτελεί επιστροφή σε πιο παραδοσιακά μέτρα λιτότητας του ΔΝΤ του παρελθόντος;

Όχι. Υπάρχουν τρείς βασικές διαφορές:
Το πρόγραμμα επικεντρώνεται σε δύο κύρια προβλήματα της Ελλάδας: υψηλό χρέος και έλλειψη ανταγωνιστικότητας. Οι προϋποθέσεις επικεντρώνονται κυρίως σ’ αυτά τα δύο θέματα.
Οι Ελληνικές Αρχές έχουν υψηλό βαθμό δυναμικότητας και ηγεσίας και είναι δικό τους πρόγραμμα. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μέτρα για την προστασία των πιο ευάλωτων, που είναι στοιχείο ζωτικής σημασίας για την εφαρμογή του.

Δεν θα ήταν καλύτερο για την Ελλάδα να επαναδιαπραγματευτεί το χρέος της;

Συμφωνούμε με τις Αρχές ότι η επαναδιαπραγμάτευση του χρέους δεν είναι προς το συμφέρον τους, ούτε πιστεύουμε ότι είναι προς το ευρύτερο συμφέρον της Ευρωζώνης και πέραν αυτής.

Η επαναδιαπραγμάτευση του χρέους δεν αποτελεί πανάκεια:
Δεν βοηθάει τη δυνατότητα της Ελλάδας να αναπτυχθεί. Το είδος των
δημοσιονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που δρομολογούνται με το Κυβερνητικό πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο να κάνει ακριβώς αυτό – να χαμηλώσει το κόστος, να κάνει την αγορά εργασίας πιο ευέλικτη και να βελτιώσει το επιχειρηματικό και επενδυτικό περιβάλλον.

Ο ιστός των οικονομικών και πολιτικών εσωτερικών συνδέσεων –περιλαμβανομένων των Ελληνικών ομολόγων που κρατούνται από ένα ευρύ φάσμα επενδυτών και δημόσιων οργανισμών – περιπλέκει σημαντικά τις εναλλακτικές λύσεις σε σχέση με το πρόγραμμα που έχει δρομολογήσει η κυβέρνηση. Οποιεσδήποτε βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις μιας επαναδιαπραγμάτευσης του χρέους πρέπει να σταθμισθούν με τις μεταδοτικές επιπτώσεις.

Η μεγαλύτερη προσαρμογή στην Ελλάδα απαιτείται για την εξάλειψη του μεγάλου κύριου ελλείμματος (το καθαρό έλλειμμα της καταβολής επιτοκίων). Αυτό είναι το κύριο θέμα για την Ελλάδα και όχι το επίπεδο του χρέους.

Η συνετή διαχείριση του χρέους αποτελεί μέρος του κυβερνητικού προγράμματος. Η Ελληνική κυβέρνηση εκσυγχρονίζει τη στρατηγική της για τη διαχείριση του χρέους και τα μέσα για τη διασφάλιση επαρκούς διαχείρισης του κινδύνου, ενώ θα διερευνηθεί το εύρος μιας συντονισμένης εθελούσιας συμφωνίας περιστροφής (του χρέους) με τις ομάδες των επενδυτών.

5. Τι γίνεται για να αυξηθούν τα έσοδα;

Τα πρόσθετα καθορισμένα φορολογικά μέτρα ανέρχονται στο 4% του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση προτείνει μέτρα για την αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος, περιλαμβάνοντας μια προοδευτική φορολογική κλίμακα για όλες τις πηγές εισοδήματος, φορολογία ειδών πολυτελείας, υψηλότερους φόρους για τους εύπορους και υψηλότερους φόρους στα προϊόντα καπνού και στα οινοπνευματώδη.

Οι ενέργειες της κυβέρνησης θα στηριχθούν στις τρέχουσες προσπάθειες για την ενίσχυση της διαχείρισης εσόδων και στη μείωση της φοροδιαφυγής –που στραγγίζουν σημαντικά τα χρηματοοικονομικά του δημοσίου και αποτελούν πηγή αδικίας για την Ελληνική κοινωνία.

6. Γιατί χρειάζεται να αυξηθεί ο ΦΠΑ;

Αν και η έμφαση του Κυβερνητικού προγράμματος είναι επικεντρωμένη στη μείωση των δαπανών και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης, τα μέτρα για την αύξηση των εσόδων είναι εξίσου ουσιαστικής σημασίας για την σταθεροποίηση των δημοσιονομικών χρηματοοικονομικών. Η κυβέρνηση έχει προτείνει μια σειρά φορολογικών μέτρων με σκοπό να απλώσει το βάρος της προσαρμογής πιο δίκαια. Η βάση του ΦΠΑ θα διευρυνθεί και θα αυξηθούν το ποσοστά. Αυτό θα συμπληρωθεί από άλλα φορολογικά μέτρα, για παράδειγμα σε τομείς όπου οι έμμεσοι φόροι είναι χαμηλότεροι από το μέσο όρο της Ευρωζώνης.

7. Οι εύποροι θα πληρώσουν φόρους και θα φορολογηθούν υψηλότερα;

Ναί. Η φοροδιαφυγή, ιδιαίτερα από τις ομάδες υψηλού εισοδήματος, είναι αχαλίνωτη. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να την αντιμετωπίσει με τη βοήθεια ισχυρών μέτρων καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και με σθεναρή ενίσχυση της φορολογικής διοίκησης. Επιπρόσθετα, τα μέτρα για τη συλλογή φόρων από τις ομάδες υψηλού εισοδήματος θα περιλαμβάνουν μια αύξηση της φορολογίας για τα ελεύθερα επαγγέλματα, αύξηση της φορολογίας στα είδη πολυτελείας και μια προσωρινή προσαύξηση (φορολογίας) σε επιχειρήσεις υψηλού κέρδους και σε περιουσίες μεγάλης αξίας. Ο γενικός σκοπός της κυβέρνησης είναι η να κάνει το φορολογικό σύστημα πιο δίκαιο.


8. Πόσες περικοπές του προϋπολογισμού ζητούνται;

Οι καθορισμένες περικοπές των δαπανών θα αποδώσουν οικονομίες της τάξεως του 5,2% του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση προτείνει κυρίως μέτρα που θα ευθυγραμμίσουν την Ελλάδα με άλλες πιο ανταγωνιστικές οικονομίες. Οι δύο πρόσθετοι μηνιαίοι μισθοί –οι αποκαλούμενοι «13ος και 14ος» - δεν μπορούν να διατηρηθούν και δεν υπάρχουν σε άλλες χώρες. Επίσης, η χαμηλή ηλικία συνταξιοδότησης, που αρχίζει γύρω στα 50 για ορισμένες ομάδες, δεν συμβαδίζει με την προσδοκώμενη διάρκεια ζωής.

9. Θα βλάψει το πρόγραμμα τον πιο ευάλωτο κόσμο;

Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να προστατεύσει τους πιο ευάλωτους από τις συνέπειες της ύφεσης. Για παράδειγμα, δεν θα περικοπούν οι βασικές συντάξεις και τα μέσα στήριξης των οικογενειών. Επιπλέον, θα αναθεωρηθούν οι στόχοι των κοινωνικών δαπανών για να ενισχυθεί το δίχτυ ασφαλείας για τους πιο ευάλωτους. Το νέο συνταξιοδοτικό σύστημα θα περιλαμβάνει συντάξεις με μελετημένες βάσεις των μέσων διαβίωσης για πολίτες με μεγαλύτερη ηλικία από αυτή της κανονικής συνταξιοδότησης, ώστε να παρασχεθεί ένα σημαντικό δίχτυ ασφαλείας που να συμβαδίζει με τη δημοσιονομική βιωσιμότητα.

10. Γιατί πρέπει να περικοπούν οι μισθοί στο δημόσιο (και να εξαλειφθεί ο 13ος και ο 14ος μισθός);

Οι προηγούμενες αυξήσεις των μισθών ήταν μεγαλύτερες από τις αυξήσεις της παραγωγικότητας και σαν μερικό αποτέλεσμα, η Ελλάδα έχασε την ανταγωνιστικότητά της. Μετά την υιοθέτηση του Ευρώ, η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας μειώθηκε κατά 25%, δυσχεραίνοντας την ανάπτυξη και κάνοντας αναγκαστική τη χρηματοδότηση των εισαγωγών με εξωτερικό χρέος. Επιπρόσθετα στο πάγωμα των μισθών στο δημόσιο τομέα, η εξάλειψη των πρόσθετων μισθών στο δημόσιο τομέα θα βοηθήσει στον περιορισμό και τη μείωση του μισθολογικού κόστους της οικονομίας στο σύνολό της και θα κάνει την Ελλάδα πιο ανταγωνιστική.

Οι αρχές αναγνωρίζουν ότι ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα έχει γίνει υπερβολικά μεγάλος και ακριβός για την οικονομία. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα για τον ακριβή αριθμό των ανθρώπων που εργάζονται στο δημόσιο τομέα. Η κυβέρνηση σκοπεύει να μειώσει το μέγεθός του, να τον κάνει πιο ευκίνητο και να τον κατευθύνει προς την παροχή καλύτερων υπηρεσιών.

11. Γιατί αυξάνεται η ηλικία συνταξιοδότησης;

Η ηλικία συνταξιοδότησης για ορισμένες ομάδες αρχίζει στα 50 και δεν συμβαδίζει με την αναμενόμενη διάρκεια ζωής στην Ελλάδα, ενώ δεν συμβαδίζει επίσης με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης. Με δεδομένο αυτό η μικρή ηλικία συνταξιοδότησης μαζί με τις γενναιόδωρες καλύψεις στα τελευταία εισοδήματα, έχει επιβαρύνει υπερβολικά τα δημόσια χρηματοοικονομικά της Ελλάδας.

Οι προβολές μελλοντικής αύξησης του κόστος των παροχών, όπως της κοινωνικήςασφάλισης με τους τρέχοντες κανονισμούς στην Ελλάδα είναι από τις υψηλότερες στην Ε.Ε. Υπάρχουν μόνιμα ελλείμματα στον προϋπολογισμό τα οποία υπονομεύουν τη βιωσιμότητα του συνολικού ταμείου κοινωνικής ασφάλισης.

12. Μ’ αυτές τις περιστολές, γιατί χρειάζεται επίσης το πάγωμα των μισθών και των συντάξεων;

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια διπλή δυσκολία. Έχει σοβαρό δημοσιονομικό πρόβλημα με ελλείμματα και δημόσιο χρέος που είναι πάρα πολύ υψηλά, και έχει πρόβλημα ανταγωνιστικότητας. Και τα δύο πρέπει να αντιμετωπισθούν, ώστε να εισέλθει η Ελλάδα στο δρόμο της ανάκαμψης και της ανάπτυξης.

Πρώτον, τα χρηματοοικονομικά της κυβέρνησης πρέπει να είναι βιώσιμα. Αυτό απαιτεί τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και τον προσανατολισμό της αναλογίας χρέους προς ΑΕΠ σε φθίνουσα τροχιά. Επειδή οι μισθοί και οι κοινωνικές παροχές αποτελούν το 75% των κυβερνητικών δαπανών, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μειωθεί το κόστος των μισθών και των συντάξεων του δημοσίου. Δεν υπάρχει πλέον χώρος για ελιγμούς όσον αφορά στη δημοσιονομική ενοποίηση.

Δεύτερον, η οικονομία πρέπει να είναι πιο ανταγωνιστική. Αυτό σημαίνει πολιτικές και μεταρρυθμίσεις για την προώθηση της ανάπτυξης και για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας ώστε να δημιουργηθούν ευκαιρίες για όλους. Αυτό σημαίνει επίσης ότι πρέπει να περιορισθεί ο πληθωρισμός κάτω από το μέσο όρο της Ευρωζώνης, περιλαμβάνοντας το πάγωμα των μισθών και του εργατικού κόστους, ώστε η Ελλάδα να ανακτήσει ανταγωνιστικές τιμές.

13. Με χαμηλότερα εισοδήματα και τελματωμένη οικονομία, πώς θα ξαναρχίσει να αναπτύσσεται η Ελλάδα;

Το πρόγραμμα της κυβέρνησης αναγνωρίζει και λαμβάνει υπόψη του ότι η δύσκολη δημοσιονομική προσαρμογή θα έχει αρχικά αρνητική επίπτωση στην ανάπτυξη. Αλλά με την αποτελεσματική εφαρμογή των δημοσιονομικών και διαρθρωτικών πολιτικών, καθώς και με την υποστήριξη από τον Ελληνικό λαό, η οικονομία θα βρεθεί σε πολύ καλύτερη θέση για τη δημιουργία υψηλότερων ρυθμών ανάπτυξης και θέσεων εργασίας σε σύγκριση με το παρελθόν.

14. Ποια θα είναι η επίπτωση στην ανεργία;

Λόγω της κρίσης, η ανεργία είναι ήδη υψηλή, περίπου στο 10%. Αρχικά θα υπάρξει μια αύξηση της ανεργίας και τα επόμενα δύο χρόνια θα είναι δύσκολα –η ανεργία μπορεί να φθάσει περίπου στο 15%. Όμως, όταν ενεργοποιηθούν τα ισχυρά μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά μέτρα και οι μεταρρυθμίσεις που προωθούν την παραγωγικότητα, η οικονομία θα γίνει πιο ανταγωνιστική, διαφανής και αποδοτική. Με την επιστροφή της εμπιστοσύνης, η Ελλάδα θα εξέλθει από αυτή την εμπειρία σε καλύτερη κατάσταση από πριν, η ανάπτυξη θα επιστρέψει και θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας.

15. Είναι σταθερός ο τραπεζικός τομέας;

Η τρέχουσα κεφαλαιοποίηση του Ελληνικού τραπεζικού συστήματος είναι ικανοποιητική. Είναι ένα παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα που δεν εκτέθηκε στα τοξικά προϊόντα που απείλησαν κάποια άλλα τραπεζικά συστήματα. Ο σκοπός των Αρχών με το πρόγραμμα αυτό είναι να διασφαλίσουν ότι οι τράπεζες θα διατηρήσουν επαρκή κεφάλαια και ότι θα έχουν επαρκή πρόσβαση σε ρευστότητα, περιλαμβάνοντας έκτακτες ευκολίες. Το νέο Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας – με κεφάλαια 10 δισεκατομμυρίων Ευρώ- που δημιουργήθηκε με το πρόγραμμα, θα διασφαλίσει ένα ασφαλές επίπεδο τραπεζικού μετοχικού κεφαλαίου ακόμη και σε δυσμενείς συνθήκες. Η επέκταση των υπαρχόντων ευκολιών στήριξης της κυβέρνησης, καθώς και η απόφαση της ΕΚΤ να διευκολύνει την πρόσβαση αναχρηματοδότησης θα κατευνάσουν τις ανησυχίες σχετικά με τη χρηματοδότηση.

voria.gr