Με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, που αποτελεί το «κλειδί» για την πρόσβαση στις υψηλόβαθμες σχολές όλων των επιστημονικών πεδίων, αρχίζει την Παρασκευή 14/5 ο κύριος γύρος των πανελλαδικών εξετάσεων στις οποίες αναμένεται να πάρουν μέρος φέτος ελαφρά μικρότερος αριθμός υποψηφίων σε σχέση με πέρσι...
ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΩΝ ΦΕΤΙΝΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΞΕΤΑΣΘΕΝΤΩΝ
Κάτω από 90.000
Ο βαθμός δυσκολίας των θεμάτων, η κλιμάκωση και η ρύθμιση της βαθμολογικής βάσης εξακολουθούν να αποτελούν βασικά σημεία αναφοράς των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων και να απασχολούν όχι μόνο τους χιλιάδες υποψήφιους αλλά και την Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων η οποία είναι αναγκασμένη να ισορροπήσει σ΄ ένα τεντωμένο σχοινί.
ΚΛΕΙΔΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΥΨΗΛΟΒΑΘΜΕΣ ΣΧΟΛΕΣ
Το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στο οποίο εξετάζονται 90.000 περίπου υποψήφιοι αποτελεί μάθημα – κλειδί για την πρόσβαση στις υψηλόβαθμες σχολές όλων των Επιστημονικών Πεδίων. Κι αυτό καθώς έχει δυο χαρακτηριστικά: πρώτον συγκεντρώνει πολύ μικρό αριθμό υποψηφίων στις υψηλές βαθμολογίες (περίπου 1% στη βαθμολογική κλίμακα 18-20 και συνολικά περίπου ένας στους πέντε γράφει πάνω από 15). Δεύτερο γιατί είναι ένα μάθημα στο οποίο αφενός έχει τις περισσότερες αναβαθμολογήσεις (ένα στα τέσσερα γραπτά αναβαθμολογούνται) και αφετέρου ο υποψήφιος συνήθως πέφτει έξω στις βαθμολογικές του προσδοκίες.
Για την εξέταση στη Νεοελληνική Γλώσσα δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου (δοκιμιακού, λογοτεχνικού, άρθρου κτλ.) μιας έως δύο σελίδων από βιβλίο, εφημερίδα ή περιοδικό (ή κατασκευασμένο για το σκοπό της αξιολόγησης) που αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα της καθημερινής ζωής και έχει νοηματική πληρότητα. Το κείμενο αυτό ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών και σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με θεματικούς κύκλους οικείους στους μαθητές από τη σχολική διδασκαλία
0ι μαθητές καλούνται :
α) Να δώσουν μια σύντομη περίληψη του κειμένου αυτού, της οποίας η έκταση καθορίζεται ανάλογα με την έκταση και το νόημα του κειμένου.
β) Να απαντήσουν σε ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται:
i. η κατανόηση του κειμένου (ιδεολογικά σημεία του κειμένου, επιχειρήματα συγγραφέα, προβλήματα που θέτει, κτλ)
ii. η οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή διαίρεση και τιτλοφόρηση ενοτήτων, συνοχή, ενότητα, συλλογιστική, κτλ)
iii. τα σημασιολογικά στοιχεία (σημασία λέξεων, συνώνυμα-αντώνυμα, κατασκευή φράσεων ή παραγράφων με ορισμένες λέξεις, αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων κτλ.).
iv. η ικανότητά τους να αναγνωρίζουν τη λειτουργία των μορφοσυντακτικών δομών, καθώς και να χειρίζονται αυτές τις δομές, ανάλογα με τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου.
γ) Να συντάξουν ένα κείμενο, ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο, με το οποίο κρίνουν ή σχολιάζουν κάποια σημεία του κειμένου ή αναπτύσσουν προσωπικές απόψεις, παίρνοντας αφορμή από το κείμενο. Η έκταση της ανάπτυξης αυτής καθορίζεται κατά προσέγγιση, χωρίς να υπερβαίνει τις 600 λέξεις.
Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με 25 μονάδες, το δεύτερο θέμα βαθμολογείται με 35 μονάδες, οι οποίες κατανέμονται σε επιμέρους ερωτήσεις, ενώ το τρίτο θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες.
Τα μυστικά της Περίληψης
Σύμφωνα με τον Κώστα Αγγελάκο,Λέκτοραστο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, η γραφή της περίληψηςκαθιστά απαραίτητη την άσκηση των μαθητών στην ανάγνωση του κειμένου. Με την πρώτη ανάγνωση οι μαθητές εντοπίζουν και καταγράφουν το νοηματικό κέντρο του κειμένου. Είναι σημαντικό να αφιερωθεί χρόνος στην προσέγγιση των «νοηματικών κέντρων» που εντόπισαν οι μαθητές. H δεύτερη ανάγνωση έχει στόχο την παρακολούθηση της σειράς εξέλιξης των γεγονότων-ιδεών στο κείμενο, παράγραφο προς παράγραφο. Στη συνέχεια, η επεξεργασία του κειμένου είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί με την τεχνική των πλαγιότιτλων.
Οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι περίληψη είναι η συνοπτική απόδοση του περιεχομένου ενός κειμένου με ένα σύντομο κείμενο που αποδίδει τις βασικές ιδέες του αρχικού κειμένου χωρίς να αλλοιώνει το πνεύμα του συγγραφέα.
Το κυριότερο χαρακτηριστικό γνώρισμα της περίληψης είναι ότι περικλείει το κύριο στοιχείο και τις ιδέες του κειμένου μόνο και δεν είναι σχολιασμός. Δεν επιδιώκεται δηλαδή η εξήγηση, η ανάλυση ή η κριτική των σκέψεων και των ιδεών του συγγραφέα.
Η περίληψη είναι ένα νέο κείμενο, προσωπικό δημιούργημα του κάθε μαθητή. Αυτό σημαίνει ότι οι υποψήφιοι δεν πρέπει να μιμούνται το ύφος του συγγραφέα και να αποφεύγουν, όσο είναι δυνατόν, τη χρήση λέξεων ή φράσεων του κειμένου. Αν χρειαστεί να κάνουν κάτι τέτοιο με λέξεις κα φράσεις «κλειδιά» τότε πρέπει να χρησιμοποιούν εισαγωγικά. Το ύφος να έχει καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα.
Η ισόρροπη ανάπτυξη των βασικών ιδεών του κειμένου. Οι υποψήφιοι οφείλουν να διακρίνουν το ουσιώδες από το επουσιώδες και μέσα από την περίληψή τους να αναδεικνύουν τις βασικές ιδέες. Να μην περιλαμβάνουν πληροφορίες που δεν σχετίζονται άμεσα με το κύριο θέμα ούτε λεπτομέρειες, παραδείγματα και διευκρινήσεις που δεν είναι απαραίτητες.
Είναι προτιμότερο η περίληψη να γράφεται ως μία ενιαία παράγραφος. Ωστόσο, υπάρχει και η δυνατότητα να χωριστεί σε παραγράφους με βάση τη δομή και το νόημα του δοθέντος κειμένου, ιδιαίτερα αν η έκτασή της το επιτρέπει.
Έκθεση: οδηγίες για να... μη βγείτε εκτός θέματος
Τι αξιολογείται στην ανάπτυξη της Έκθεσης:
1. Ο μαθητής απαντά γραπτά σε ερωτήσεις που αφορούν ένα κείμενο και με τις οποίες:
α) επιδιώκεται να κατανοεί το περιεχόμενο ενός κειμένου, δηλαδή:
* να διακρίνει τους τρόπους πειθούς (επίκληση στη λογική, επίκληση στο συναίσθημα του δέκτη, επίκληση στην αυθεντία, επίκληση στο ήθος του πομπού)
* να διακρίνει τα μέσα πειθούς (επιχειρήματα, τεκμήρια)
* να διακρίνει το είδος της συλλογιστικής πορείας (παραγωγική - επαγωγική) που ακολουθείται σε ένα κείμενο
* να αξιολογεί τα μέσα πειθούς. Πιο συγκεκριμένα:
- να ελέγχει την αλήθεια, την εγκυρότητα και την ορθότητα ενός επιχειρήματος
- να ελέγχει την αξιοπιστία των τεκμηρίων
* να διακρίνει τους τρόπους και τα μέσα πειθούς
- στη διαφήμιση
- στον πολιτικό λόγο
- στον επιστημονικό λόγο
* να διακρίνει την πειθώ από την προπαγάνδα
* να διακρίνει τα είδη του δοκιμίου, προσέχοντας την οργάνωση/δομή (συνειρμική - λογική), τον σκοπό (απόδειξη μιας θέσης - ελεύθερος στοχασμός), τη σκοπιά (υποκειμενική - αντικειμενική), τη γλώσσα (ποιητική, αναφορική λειτουργία) κ.τλ.
* να διακρίνει ορισμένα χαρακτηριστικά του δοκιμίου, όπως ο υποκειμενισμός, ο αντιδιδακτισμός, ο κοινωνικός χαρακτήρας, ο εξομολογητικός τόνος κ.τλ.
* να εντοπίζει σε ένα δοκίμιο/άρθρο το θέμα, την άποψη του συγγραφέα, τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί για να τεκμηριώσει την άποψή του, τις προτάσεις του για την αντιμετώπιση του προβλήματος κ.τλ.
* να διακρίνει το δοκίμιο από άλλα συγγενή είδη του λόγου, όπως το άρθρο, η επιφυλλίδα
β) επιδιώκεται να κατανοεί την οργάνωση ενός κειμένου, δηλαδή:
* να εντοπίζει τα βασικά μέρη (πρόλογο, κύριο μέρος, επίλογο) και τις νοηματικές ενότητες του κειμένου
* να επισημαίνει τους διάφορους τρόπους με τους οποίους οργανώνεται ο λόγος, π.χ. με αιτιολόγηση, με σύγκριση και αντίθεση, με ορισμό, με διαίρεση, με παράδειγμα κ.τλ.
* να σχολιάζει τη συνοχή του κειμένου (διαρθρωτικές λέξεις κ.τλ.)
* να χωρίζει το κείμενο σε παραγράφους, να δίνει πλαγιότιτλους σε παραγράφους/νοηματικές ενότητες, να διευθετεί τη συνοχή του κειμένου
γ) επιδιώκεται να διερευνά τη γλώσσα του κειμένου (λεξιλόγιο, στίξη, μορφοσυντακτικά φαινόμενα, γλωσσικές ποικιλίες, λειτουργίες της γλώσσας, ύφος κ.τλ.), δηλαδή:
* να εντοπίζει και να αιτιολογεί την επιλογή του πομπού
- στην ενεργητική ή παθητική φωνή
- στο ρηματικό πρόσωπο / τον χρόνο / την έγκλιση
- στον μακροπερίοδο ή όχι λόγο
- στην παράταξη ή στην υπόταξη
- στα ρηματικά ή ονοματικά σύνολα
- στην αναφορική ή στην ποιητική λειτουργία της γλώσσας
- στα σημεία της στίξης
- σε λόγιες ή λαϊκές λέξεις, σε ειδικό λεξιλόγιο, όρους κ.τλ.
* να διευθετεί τη στίξη, να διορθώνει την ορθογραφία του κειμένου
* να ερμηνεύει λέξεις, να αξιολογεί την ακρίβεια και τη σαφήνεια του λεξιλογίου
* να αντικαθιστά λέξεις του κειμένου με συνώνυμα, να βρίσκει αντώνυμα, να σχηματίζει φράσεις με ορισμένες λέξεις του κειμένου κ.τλ.
* να χωρίζει το κείμενο σε παραγράφους και να διευθετεί τη συνοχή του
* να χαρακτηρίζει το ύφος του κειμένου λαμβάνοντας υπόψη την επικοινωνιακή περίσταση (δέκτη, σκοπό, είδος λόγου κ.τλ.).
2. Ο μαθητής προχωρεί σε διάφορες γραπτές εργασίες με αφόρμηση το συγκεκριμένο κείμενο.
Επιδιώκεται ο μαθητής:
* να πυκνώνει ένα κείμενο, να κάνει την περίληψη του κειμένου, να δίνει έναν τίτλο στο κείμενο ή πλαγιότιτλους σε παραγράφους / νοηματικές ενότητες του κειμένου
* να οργανώνει το διάγραμμα του κειμένου
* να αναπτύσσει μια φράση, μια παράγραφο, ένα επιχείρημα του κειμένου
* να ανασκευάζει τα επιχειρήματα του κειμένου και να αναπτύσσει την αντίθετη άποψη
* να μετασχηματίζει ένα κείμενο π.χ. από ένα είδος λόγου σε ένα άλλο.
Ρεπορτάζ: Χρήστος Κάτσικας (από ΤΑ ΝΕΑ Οnline)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου