Διαβάστε το, αξίζει.

Αλ. Κορωναίου: Τα ΜΜΕ νομιμοποιούν την αντίληψη για την κρίση
Τα πρώτα αποτελέσματα πανεπιστημιακής έρευνας, που βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της επεξεργασίας, όμως με επαρκές υλικό, παρουσίασε η Αλεξάνδρα Κορωναίου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πάντειο. Ασχολείται με την αποκωδικοποίηση των οπτικοακουστικών μηνυμάτων αναλύοντας τα κεντρικά δελτία ειδήσεων της τηλεόρασης και τις εφημερίδες. Τα πρώτα συμπεράσματα:

1. Δραματοποίηση: Η οικονομική κρίση παρουσιάζεται ως φυσική καταστροφή, χωρίς όμως να αναλύονται οι βαθύτεροι λόγοι ούτε να ακούγονται τρόποι διεξόδου. Κυριαρχούν λεκτικές εκφράσεις, όπως: εφιαλτικό σενάριο, απελπιστική κατάσταση, δεν υπάρχει άλλος δρόμος, σκληρά μέτρα αλλά υπάρχουν και χειρότερα, είμαστε στο χείλος του γκρεμού.

2. Το κοινό ενοχοποιείται: Όλοι σχεδόν είναι υπεύθυνοι, είτε με την υιοθέτηση καταναλωτικών τρόπων ζωής, επειδή δανείστηκαν, επειδή φοροδιαφεύγουν, λαδώνουν, κ.λπ. Όσο μεταφέρεται η εικόνα μιας διεφθαρμένης κοινωνίας στο σύνολό της, χάνονται ή υποβαθμίζονται τα πραγματικά μεγάλα οικονομικά σκάνδαλα.

3. Όλοι φταίμε το ίδιο: Ο μικρός φοροφυγάς, ο μικροπωλητής που δεν δίνει αποδείξεις και ο μεγάλος γιατρός του Κολωνακίου. Η συλλογική ενοχοποίηση «απαγορεύει» στον θυμό και την οργή να εκφραστούν με στόχο τους πραγματικούς υπεύθυνους, δημιουργώντας συναισθήματα αυτοαπόρριψης και αυτομομφής. Έτσι καθηλώνει τους πολίτες και οδηγεί αθόρυβα στην αποδοχή των μέτρων. Μόνο τα ΜΜΕ και οι άνθρωποί τους δεν εμφανίζονται ποτέ να εμπλέκονται σε σκάνδαλα, ύποπτες δραστηριότητες, φοροδιαφυγή κ.ά.

4. Έμφαση στο ατομικό, υποβάθμιση του συλλογικού: Οι συλλογικές αντιδράσεις (διαδηλώσεις, απεργίες) προβάλλονται συνήθως τελευταίες και εν συντομία. Αυτό σημαίνει ότι είναι ασήμαντες, δηλαδή μάταιες. Ακόμη και όταν προβάλλονται άνθρωποι που πλήττονται άσχημα από την κρίση, ένας έμπορος, ένας συνταξιούχος, μια άνεργη μητέρα, εμφανίζονται ως «ατομικές» περιπτώσεις, αποκομμένες από οποιαδήποτε αναφορά σε κοινωνικές ομάδες, τάξεις, συλλογικότητες. Οι «συλλογικότητες» εμφανίζονται με τη μορφή απρόσωπων αριθμών και στατιστικών: 1 εκατ. άνεργοι, 20% κάτω από το όριο της φτώχειας.

5. Το μοτίβο: Είμαστε όλοι υπαίτιοι, η αντιμετώπιση όμως είναι: α) υπόθεση των πολιτικών που χειρίζονται τα πράγματα και β) ατομική υπόθεση του καθενός να τα βγάλει πέρα όπως μπορεί. Οι συλλογικές μορφές αγώνα (διαδηλώσεις, απεργίες κ.λπ.) υποβαθμίζονται ως «άκαιρες», «υπερβολικές» ή/και «καταστροφικές» για τη χώρα.

6. Διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής: Οι δημόσιοι υπάλληλοι βρίσκονται στο στόχαστρο και η λογική του «διαίρει και βασίλευε» εδραιώνει την κυριαρχία όχι των πολιτικών προσώπων (άλλωστε εύκολα γίνονται αποδιοπομπαίοι τράγοι) αλλά των ίδιων των δημοσιογράφων και των μέσων. Μόνο αυτοί μένουν στο απυρόβλητο.